Hittudományi Folyóirat 7. (1896)
Dr. Szentes Anzelm: Hitünk tulajdonairól
י /■ certior omni intellectu et scientia, quia prima veritas, quae causat fidei assensum, est fortior causa, quam lumen rationis, quod causat assensum intellectus vel scientiae: importat etiam evidentiam eius, cui assentitur; et sic fides non habet certitudinem, sed scientia et intellectus«. Szent Bonaventura, szent Tamás kortársa, így adja elő a hit bizonyosságát:1 »Est certitudo speculationis et est adhaesionis. Et prima quidem respicit intellectum, secunda vero respicit ipsum affectum. Si loquamur de certitudine, sic maior est certitudo in ipsa fide, quam sit in habitu scientiae, pro eo, quod vera fides magis facit adhaerere ipsum ereden- tem veritati creditae, quam aliqua scientia alicui rei scitae.« Lugo2 is határozottan tanítja a hit bizonyosságát, midőn először a bizonyosságról így nyilatkozik: »certitudo duo includit, nempe necessariam connexionem cognitionis cum veritate, et firmam adhaesionem ex parte intellectus ad obiectum.« Azután előadja, hogy a hitben az akarattól indul ki ugyan a hívesre szóló parancs, de azért a hitbeli ragasz- kodás nem valami külső az értelemre nézve, hanem belső is. 0 ezt így fejezi ki: »Assensus fidei non solum firmitate adhaesionis extrinsecä, sed etiam adhaesione firmissima sibi intrinseca debet esse firmus.« A hit legfőbb bizonyosságát így magyarázza: »Excessus certitudinis fidei respectu scientiae potissimum desumendus est ex firmiori adhaesiome, qua intellectus ex imperio voluntatis adhaeret objecto fidei«. Ugyanígy tanítanak a többi hittudósok is. A tridenti zsinat a hit bizonyosságát tartja a legfőbbnek, »cui non potest subesse falsum« (sess. 6. cap. 9.). A tridenti zsinat határozata szerint kiadott katekizmus pedig ezt mondja: 3 »Neque vero existimare quisquam debet, fidei notitiam minus certam esse, quod ea non cernantur, quae nobis credenda fides proponit; etenim divinum lumen, quo ea percipimus, tametsi rebus perspicuitatem non afferat nos tamen de his dubitare non sinit«. 1 In 1. 3. sent. dist. 23. a. 1. q. 4. ־ De virtute fidei div. disp. VI. sec. 1, 2, 3. ' Cap. 2. q. 2. — 54 — *
