Folia Theologica et Canonica 5. 27/19 (2016)
IUS CANONICUM - José Miguel Viejo-Ximénez, La introducción al Tractatus Coniugii y la causa sobre la acusación de clérigos en la Discordantium canonum concordia de Schäftlarn
FOLIA THEOLOGICA ET CANONICA (2016) 145-164 José Miguel Viejo-Ximénez LA INTRODUCCIÓN AL TRACTATUS CONIUGI! Y LA CAUSA SOBRE LA ACUSACIÓN DE CLÉRIGOS EN LA DISCORDANTIUM CANONUM CONCORDIA DE SCHÄFTLARN * Introducción; I. De matrimonio et quid ipsum sir, II. Quidam nobilis laicus periurus-, Resumen conclusivo; Apéndice I—II Introducción En algún momento entre 1165 y 1170, el presbítero Adalberto copió una Concordia discordantium canonum (CDC) en el monasterio premonstratense de Schäftlarn. Después de la secularización de 1803, el volumen pasó a la Biblioteca Estatal de Baviera, donde hoy se conserva bajo la sigla Clm 17161'. Según Emil Friedberg, quien utilizó este códice para elaborar la editio lipsiensis secunda del Decreto de Graciano (DG), el manuscrito «certe saeculo XII. vindicandus est»2. El trabajo de Adalberto se prolongó durante dos años. A lo largo de ese período, y también poco después, la copia fue corregida y mejorada’. De una parte, los espacios entre líneas y los márgenes se aprovecharon para sustituir pa* El autor quiere dejar constancia de su agradecimiento al personal de la Bibliáiévá de la Facultad de Ciencias Jurídicas y de la Biblioteca General de la Universidad de Las Palmas de Gran Canaria, así como a la Fundación Derecho y Europa (A Coruña, España) por la ayuda prestada para la elaboración de este estudio. 1 Cf. Klemm, E., Die romanischen Handschriften der Bayerischen Staatsbibliothek: Teil 2. Die Bistümer Freising und Augsburg, verschiedene deutsche Provenienzen. Textband (Katalog der illuminierten Handschriften der Bayerischen Staatsbibliothek in München 3,2), Wiesbaden 1988. 85; y Kellner, A. - Spethmann, S., Historische Kataloge der Bayerischen Staatsbibliothek München, Münchner Hofbibliothek und andere Provenienzen, Wiesbaden 1996. 438—440. 2 Friedberg, E. (ed. ), Corpus Iuris Canonici. Editio Lipsiensis secunda post Aemilii Ludouici Richten curas librorum manu scriptorum et Editionis Romanae fidem recognouit et adnotatione critica instruxit Aemilius Fridberg. Pars prior: Decretum Magistri Gratiani, Leipzig 1879 (repr. Graz 1959): Clm 17161 es el códice C de su apparatus criticus (xcv-xcvi). 3 Cf. Jakobi-Mirwald, Ch., Die Schäfllarner Gratian- Handschrift Clm 17161 in der Bayerischen Staatsbibliothek, in Münchner Jahrbuch der bildenden Kunst 58 (2007) 23-70, en especial 25, y, de la misma autora, Gratian in Schäftlarn, in Böse, K. - Wittekind, S. (Hrsg.), Ausbildung des Rechts Systematisierung und Vermittlung von Wissen in mittelalterlichen Rechtshandschriften, Frankfurt am Main - Berlin - Bern - Bruxelles - New York - Oxford - Wien 2009. 82-97, en especial 97.