Folia Theologica et Canonica 1. 23/15 (2012)
IUS CANONICUM - José Miguel Viejo-Ximénez, La Summa Quoniamin Omnibus de Paucapalea: una contribución a la Historia del Derecho Romano - Canónico en la Edad Media
192 JOSÉ MIGUEL VIEJO-XIMÉNEZ De Sacramentis, 7.1 (PL 176.153-155) Conjugium quod et matrimonium appellatur ab institutione Creatoris antequam pec- cassent homines sumpsit exordium. Legimus enim in Genesi, facta prima muliere, virum post extasim (per os ejus loquente Domino) prophetice pronuntiasse. Propter hanc retin- guet homo patrem et matrem et adhaerebit uxori suae. Jam nunc demonstrandum est, arbitror, propter quas causas soleat fieri conjugium. Est ergo conjugii causa principalis, spes prolis; propter quam primi homines conjuncti sunt a Domino dicente: Crescite et multiplicamini. Secunda est post peccatum Adae vitatio fornicationis, juxta Apostolum dicentem: Unusquisque habeat propriam propter fornicationem. Praeterea sunt aliae honestae causae de quibus nihil vel parum scriptum invenitur, velut inimicorum reconciliatio et pacis redintegratio. Sunt etiam aliae minus honestae, sicut viri vel mulieris pulchritudo; quae animos amore inflammatos frequenter impellit ad ineundum conjugium ut suum valeant explere desiderium. Quaestus quoque et amor divitiarum frequenter causa est; et quaedam alia quae per se animadvertere potest quicunque diligentiam adhibere voluerit. SQO : Clm 18467, fol. 108vab Principalis igitur coniugii causa est spes prolis propter quam primi homines coniuncti sunt a Domino dicente ‘Crescite et multiplicamini’ et (cetera)1. Secunda est post peccatum Ade2 uitatio fornicationis iuxta apostolum dicentem ‘Vnusquisque habeat suam3 propriam propter fornicationem’. Preterea sunt4 alie honeste cause de quibus tamen nihil uel parum scriptum inuenitur uelut inimicorum reconciliatio et pacis redintegratio. Sunt etiam alie minus honeste sicut uiri mu- lierisue pulchritudo que animos amore inflammatos frequenter impellit ad ineundum coniugium ut suum ualeant implere desiderium. Questus quoque et amor diuitiarum frequenter causa est et quedam alia que per se animadvertere potest quicunque diligentiam adhibere voluerit. 1 et c(etera)] et replete terram Clm 2 Ade] que non est sine peccato sed excusatur per bonum nuptiarum : add. Schulte 3 habeat suam] trans. Schulte 4 sunt] etiam : add. Schulte 5 potest] possunt Clm El paralelismo entre la SQO y Walter de Montaigne, desconocido por Schulte, refuerza los vinculos entre la primera escolástica, el DG y los primeros decre- tistas108. A continuación, los comentarios de la SQO a las definiciones de matri108 Cf. Kuttner, S., Zur Frage der theologischen Vorlagen Gratians, in ZRG Kan. Abt. 13 (1934) 243-268 (= Gratian and the Schools of Law 1140-1234 [1983], n. Ill con retractationes en p.l del apéndice). Para la reláción de DG y Odo de Lucca cf. Kuttner, S., Research on Gratian: «Acta» and «agenda», in Linehan, P. (ed.), Proceedings of the Seventh International Congress of Medieval Canon Law. Cambridge, 23-27 Juli 1984 (Monumenta Iuris Canonici C/8), Città del Vaticano 1988 3-26, en especial p. 8 (= Studies in the History of Medieval Canon Law [London 1991] V con Retractationes 1).
