Balmes Jakab: A protestantismus és katholicismus vonatkozással az europai polgárisodásra. II. kötet - 29. évfolyam (Pest, Emich Gusztáv Magyar Akad. Nyomdász, 1866)
Ötvenegyedik fejezet
164 elnyerésére mulliatlanul szükséges föltétellel, hatietö valóban át is adja azt, úgy a mint Istentől magától vette. — A másik fél véleNota prima: Potestas secularis est a Deo media- te; quia naturaet recta ratio, quae a Deo est, dictat, et hominibus persuasit praeficere reipublicae magistratus, a quibus regantur. Potestas vero Ecclesiastica immediate est a Deo instituta; quia Christus ipse Petrum et Apostolos Ecclesiae praefecit. Nem csekélyebb tudományos készültséggel fejtegeti ugyanazon helyet a hires Calmet, midőn a szent atyák helyeinek egész tömegét idézi, melyek szemünk elé állítják, miként vélekedtek az első keresztények a fel- sőbbségi hatalomról, és megmutatja, mily jogtalanul vádolták őket a nyilvános rend ellenségeiül. Omnis anima potestatibus etc. Pergit hic Apostolus docere Fideles vitae ac morum officia. Quae superiore capite vidimus, eo desinunt, ut bonus ordo et pax in Ecclesia interque Fideles servetur. Haec potissimum spectant ad obedientiam, quam unusquisque superioribus potestatibus debet. Christianorum libertatem atque a Mosaicis legibus immunitatem commendaverat Apostolus ; at ne quis monitis abutatur, docet hic, quae debeat esse subditorum subjectio erga Reges et Magistratus. Hoc ipsum gravissime monuerant primos Ecclesiae discipulos Petrus et Jacobus : repetitque Paulus ad Titum scribens, sive ut Christianos, insectantium injuriis undique obnoxios, in patientia contineret, sive ut vulgi opinionem deleret, qua discipuli Jesu Christi, omnes ferme Galilaei, sententiam Judac Gaulonitae sequi, et principum authoritati repugnare censebantur. Omnis anima, quilibet quavis conditione aut dignitate, potestatibus melioribus subdita sit ; Regibus, Principibus, Magistratibus, iis deniq ic,qui- bus legitima est authoritas, sive absoluta , sive alteri obnoxia. Neminem excipit Apostolus, non Presbyteros, non Praesules, non Monachos, ait Theo- doretus, illaesa tamen Ecclesiasticorum immunitate. Tunc solum parere non debes, cum aliquid Divinae legi contrarium imperatur : tunc enim praeferenda est debita Deo obedientia ; quin tamen vel arma capere adversus Principes, vel in seditionem abire liceat. Repugnandum est in iis tantum> quae justitiam ac Dei legem violant ; in caeteris parendum. Si imperaverint aut idolorum cultum aut justitiae violationem cum necis vel bonorum jacturae interminatione, vitam et fortunas discrimini objicito ac repugnato ; in reliquis autem obtempera. Non est enim potestas, nisi a Deo. Absolutissima in libertate conditus est homo: nulli creatae rei, at uni Deo subditus. Nisi mundum invasisset una eum Adami transgressione peccatum, mutuam aequalitatem libertatemque homines servassent. At libertate abusos damnavit Deus, ut parerent iis, quos ipse principes illis daret, ob poenam arrogantia«, qua pares Conditori effici voluerunt. At, inquies, quis nesciat, quorundam vet, rum Imperiorum
