Circulares litterae dioecesanae anno 1931. ad clerum archidioecesis strigoniensis dimissae
XII.
XII Nr. 3000. Epistola cath. de asperrimo rei oeconomicae discrimine. Epistolam catholicam Summi Pontificis de asperrimo rei oeconomicae discrimine pro communi solatio in extenso communicamus. SANCTISSIMI DOMINI NOSTRI P I I DIVINA PROVIDENTIA , PAPAE XI EPISTULA APOSTOLICA Ab VENERABILES FRATRES PATRIARCHAS, PRIMATES, ARCHIEPISCOPOS, EPISCOPOS ALÍOSQUE LOCORUM ORDINARIOS PACEM ET COMMUNIONEM CUM APOSTOLICA SEDE HABENTES DE ASPERRIMO REI OECONOMICAE DISCRIMINE DE LAMENTABILI APUD MULTOS OPERUM VACATIONE DEQUE INCRESCENTI APPARATUS MILITARIS STUDIO. VENERABILIBUS FRATRIBUS PATRIARCHIS. PRIMATIBUS, ARCHIF.PISCOPIS, EPISCOPIS ALIISQUE LOCORUM ORDINARIIS PACEM ET COMMUNIONEM CUM APOSTOLICA SEDE HABENTIBUS PIUS PAPA XI Venerabiles Fratres, salutem et Aposlolicam Benedictionem. Nova impendet in concreditum Nobis gregem jamque premit calamitas, acrius quidem tenuiorem partem angens quam Nos peculiari caritate complectimur pueritiam nempe, proletariam plebem, opifices eosque omnes, qui rei familiaris copia non affluunt. De gravissimis loquimur angustiis reique oeconomicae discrimine, quae populos afficiunt quaeque in regionibus omnibus ad formidolosam compellunt multos atque increbrescentem ab operibus vacationem. Etenim videre est ad inertiam coactam atque adeo ad extremam usque indigentiam, una cum subole cuiusque sua, fere innumeram honestorum artificum multitudinem, qui nihil magis discupiunt quam ut honorate sibi panem comparare queant, quem cotidie a caelesti Patre, ex divino mandato, comprecantur. Tangunt equidem animum Nostrum eorum gemitus, Nosque eadem miseratione commotos illum jubent iterare questum, ex amantissimo Divini Magistri Corde coram hominum concursu fame languentium prolatum : „Misereor super turbam“. (Marc. VIII, 2.) At vehementior commiseratio Nostra illam spectat puerorum multitudinem, qui panem complorantes „dum non erat qui frangeret eis“ (Jer. Thren, IV, 4) tristissimarum rerum conditionum onus innocenter ferunt, ac miseria squalentes, suae insitam aetati deflorescere jucunditatem conspiciunt ac nativum sentiunt in tenellis labiis risum languescere atque emori, quibus inscius ipsorum animus circumfundi exoptat. Cum vero hiems jam appetat, eius procul dubio consecuturae sunt comites, molestiae scilicet, aerumnae, inopia, quas tenuioribus ac frigida miseris ferunt tempora: ac praeterea timendum est ne, quod supra deprecati sumus ah operibus vacationis ulcus usque adhuc ingravescat, ut non provisa inopum familiarum penuria, eas — quod Deus avertat — ad irritationem adducat. Haec omnia trepidans perpendit communis Patris animus; ideoque, quemadmodum Decessores Nostri, ac praesertim proximus Decessor Noster p. r. Benedictus XV. vocem attolentes Nostram, eos omnes enixe adhortamur, quos penes fides viget aß christianacaritas; quae nimiruminvitatioNostra eo intendit ut omnes ad piam quamdam moveat amoris ferendaeque opis contentionem. Sacra eiusmodi contentio et corporis necessitatibus prospiciet et animos profecto eriget, fidem eorum excitans ac roborans eaque depellens e mentibus funestissima consilia, quae male suadens egestas ingerere solet. Invidiarum simultatumque igniculos, quae seiungunt inter se cives, valide compescet, easque vigere jubebit concordiae caritatisque flammas, quae nobile alunt ac promovent pacis prosperitatisque vinculum, quibus quidem singuli Civitatesque fruantur. Ad hanc igitur pietatis caritatisque contentionem, quae pro certo se devovendi studium in pauperum commodum prae se fert, omnes advocamus caelestis unius Patris filios, innumeros eiusdem familiae socios ideoque omnes in Christo fratres, cum prosperitatis ac solacii, tum aerumnae ac doloris itidem participes. Ad hanc dicimus pientissimam contentionem adhortamur omnes tamquam ad sacrum officium quod peculiari illa innititur evangelicae doctrinae norma, praecepto scilicet caritatis, quod Christus Dominus suum praedicavit primum et maximum mandatum ac ceterorum praescriptorum omnium quasi summam atque compendiariam legem. Quod quidem mandatum proximus Decessor Noster desideratissimus, saeviente tunc temporis fere ubique bello grassantibusque simultatibus, 12