Circulares literae dioecesanae anno 1922. ad clerum archidioecesis strigoniensis a Joanne Cardinale Csernoch principe primate regni Hungariae et archiepiscopo dimissae
IV.
IV. Defuncti Regis Caroli IV. elogium. Carolus IV. Rex noster Apostolicus die 1. mensis currentis in longinquam regionem hostili vi relegatus obdormivit in Domino totius gentis nostrae moeror ac dolor. Dum corpus eius exanime alieno solo reconditur, devotam facimus defuncti Regis memoriam. Natus a piissima matre in spem succrescebat utriusque reipublicae, amoris patriae et in Ecclesiam pietatis eximia praebens documenta, ita ut omnes qui eum, furente bello, sacro Regni diademate redimitum vidimus, spem conceperimus felicissimi principatus, qui populum bello afflictum ad prosperitatem revecturus sit priorum temporum. Revera inde ab initio sui principatus in eo erat, ut maximum prosperitatis impedimentum removeret gentemque nostram e nefando bello extricatam ad pacem humanitatis, religionis et prosperitatis fecundam reduceret. Compertum iam omnibus est, si votis eius humanae cupiditates non obstitissent, Regnum S. Stephani periculum exitiale fuisse evitaturum. At providentissimus Deus, cuius investigabiles sunt viae impenetrabiliaque consilia, aliter de nobis decrevit et pien- tissimus Rex de bono reipublicae continuo sollicitus vota sua videre debuit irrita, ruinam totius Regni, potestatem publicam a faece populi adeptam, adeo ut moesto corde a regimine recedere coactus fuerit. In exilio vicissitudines temporum exspectabat, quae sibi populum redderent, quem nunquam non prosecutus est nobilissimi cordis affectu. Mira animi constantia et tenaci in Deo fiducia adversa pertulit. Immota firmitate ferebat vitae suae calamitates, vir in adversis magis quam in prosperis admirandus. Cuius fortitudinis fons erat fides et religio, qua inde a tenerrima aetate prae- celluit. Quotidie sacro assistebat seque s. Synaxi muniebat. Quidquid aggressus sit, se divinae Providentiae commendavit ve- luti christiani principis exemplar. Aegritudo eius vix ingravescere coeperat, aeternitatis memor cupiit, ut sacramentis Ecclesiae confirmaretur. Parum vixit, explevit tamen tempora multa. Placuit Deo auferre eum de medio iniquitatum et tantis, brevi tempore, laboribus defunctum munere consolari sempiternae felicitatis. Humanae vitae acerbitate oppressus decessit serenissimus Rex relinquens nobis desiderium sui quod nunquam videtur delere posse diuturnitas. Vale pia anima, Martyr Regni et Coronae Sti Stephani, vive aeternum in pace Christi. * * *
