Circulares literae dioecesanae anno 1913. ad clerum archidioecesis strigoniensis a Joanne Csernoch principe primate regni Hungariae et archiepiscopo dimissae

II.

occasione capiendae possessionis sedis ad Vos habeo, accipite sermonem.

Sed priusquam uti novus Vestrorum agminum dux, quid a Vobis praestitum velim exponam, non possum, quin antecessoris mei, viri praestantissimi, Suae Eminentiae Claudii Card. Vaszary, quem ante me per 4 lustra habueratis ducem ac magistrum vere paternum, condignam pro tenui qua polleo eloquentia paucis recolam memoriam.

Velis, venerande Pontifex, quamvis molestum tuae fuerit modestiae, benignus mihi veniam dare, ut tua iam — saltem per summos apices tangendo — nostris inseram annalibus merita, qui conscribendis solerti manu avorum nostrorum annalibus demonstrandaeque mirabili in fatis gentium divinae providentiae dominationi educandae item ope historiae vitae magistrae iuventuti adeo laudabilem navabas operam. Adhuc silentio claustrali reconditus scientiae laude gratoque discipulorum animo in omnes, qua late patet, carissimae patriae narrabaris provincias. Mox fratribus tuis filiis S. Benedicti hoc in regno desudantibus te pium praebuisti patrem praesulemque maxime providum. Sed quid de Tuis in hanc ipsam, quam ego nunc indignus capesso, sedem dicam meritis?! Quid de indefesso defendendae, inter tot discrimina, fidei zelo, quid de assidua ad ornandam, locupletandam, fovendam vitam religiosam sollicitudine, quid de perpetuo conservandae periclitatae saepius fidelium pacis conamine tuis meritis vere dignum debilis mea praedicare posset facundia ?!

Nec honores, quibus Te tam Christianae quam civilis reipublicae ornarunt principes tua adaequant merita. Honores hosce, ut bene notum est, non alia suscepisti ratione, nisi ut animi Tui magnitudo ampliorem exercendae virtutis nancisceretur palaestram, et ad plura in dies atque maiora ecclesiae procuranda sese posset extendere commoda.

Nunc vero, quando vehementiora semper contra Ecclesiam Christi excitantur molimina, quando navis Petrina inter creberrima magis magisque crescentia vehi debet naufragii pericula, cum plurimi vigilibus custodibus a grege dominico arcendi incumbunt luporum rapacium insultus: impares tantae gravium laborum moli Tuas censens vires pieque timens, ne infirmitate corporis praepeditus clavo Tuae archidioeceseos debitam inter tot fluctus curam impendere nequeas, neve res sacra aliquid detrimenti capiat aut vero pollueretur quoquo modo casta Jesu Christi sponsa tuae custodiae tradita: intentionem deponendi oneris in penetralibus tenerrimae Tuae conscientiae iampridem conceptam et ad maturitatem his rationibus perductam effectui mandandam curasti.

Pacificus Tuus ad nos erat adventus, tamquam princeps pacis in pontificali Tuo regnabas solio et nunc pacis, cui in monasterio assuetus eras, requirendae gratia in pacis Te recipis sinum, ut procul a publicorum huius saeculi negotiorum curis atque strepitu paci internae dulciter — pro more monastici, quod professus es instituti — meditandae queas vacare animumque Tuum ad fruenda perpetuae in Domino pacis bona praeparare.

Insolitum quidem est, ut prima.tialis haec sedes vivos adhuc suos amittat possessores, attamen argumenta pro Tua petitione a Te exhibita a supremo Christi Vicario rata habita sunt iudice, cuius