Circulares literae dioecesanae anno 1902 ad clerum archidioecesis strigoniensis a Claudio Francisco Cardinale Vaszary principe primate regni Hungariae et archiepiscopo dimissae
I.
2 Nr. 5 cant. Haec autem quo commodius largiatur Deus, Benedictionem Apostolicam quum tibi, tum tuae Archidioecesi peramanter in Domino impertimur. — Datum Romae apud S. Petrum die XXVIII. Decembris anno MCMI., Pontificatus Nostri vicessimo quarto. Leo PP. XIII. m. p. Dilecto Filio Nostro Claudio tit. SS. Sylvestri et Martini in monte S. R. E. Presbytero Card. Vaszary Aeppo Strigoniensium. Strigonium. SSmi D. N. LEONIS PP. XIII. ALLOCUTIO habita in Consistorio secreto 16. Dec. a. 1901. Venerabiles Fratres. Afferre iucundiora velimus: at contra impellimur ac propemodum cogimur temporibus eas impertire vobis acerbitates, quarum ipsarum causa in sollicitudine assidua volvitur Nobis extremum hoc spatium aetatis. Videlicet quae rem catholicam non sinant quiescere, causae plures passim sunt, illaeque non leves. Persequi singulas, nequaquam est propositum ; verumtamen singulare quoddam in conspectu est fidei et morum discrimen, idque intestinum et domesticum, quod nulla ratione debet Nobis silentibus maturescere. Hocne igitur apud Italorum gentem, tot iam indigne eversis rebus, supererat, ut nec sanctitas confugiorum in tuto esset, cui quidem civiles procellae ad hanc diem pepercerant ? Si qua est auctoritas senectuti, si iustum inest in apostolica voce momentum, si quidquam denique valet paterna in communem patriam voluntas, eos omnes, quorum in deliberatione versatur rogata lex de divortiis, non monemus tantummodo, sed plane obtestamur, per sibi quidquid est carum et sacrum, desistere coepto velint. Animadvertere et serio considerare ne recusent, sanctum, individuum, perpetuum esse hire divino maritale vinculum Christianorum neque in ius abrogari, nec ei derogari ullo unquam tempore ulläque hominum lege posse. Adscribere Christianas nuptias iis velle rebus, quae contrahantur, distrahantur, hire civili, magnus ac perniciosus est error. Etenim humanae redemptor et restitutor naturae Jesus Christus Filius Dei, consuetudine deleta repudii, ad vim rationemque antiquam Deo ipso auctore ab initio constitutam, revocavit matrimonium; auctumque dignitate ei virtute sacramenti, e negotiorum genere communium imperioque potestatis civilis, imo etiam ecclesiasticae exemit. Quae nuptias consequuntur I in rerum genere civilium, de iis statuat potestas reipublicae; ultro progredi, Dei nutu prohibetur. Omnis ergo lex, quae rata esse divortia iubeat, iubet contra fas, apertaque cum iniuria Creatoris summique legumlatoris Dei; proptereaque causam dare adulterino foederi potest, cuniugio iusto non potest. Illud auget culpam, quod continere divortia intra provisos terminos, tam difficile factu est, quam sistere in medio cursu acerrimarum flammas cupiditatum. — Perperam vero suffragium petitur ab exemplis peregrinis, in re non dubie nefaria: minuatne aut excuset peccata cuiusquam, multitudo similia peccantium? Eo vel maxime quod nusquam recepta legibus facultas divortiorum, quin reclamant vehementer opposituque auctoritatis suae restiterit, ubicumque potuit, custos et vindex divini iuris Ecclesia. Nec audeat sperare quisquam, minus memorem officii hodie futuram, quam antea fuerit. Non connivebit nilo modo, non acquiescet, non feret re-