Circulares literae dioecesanae anno 1900 ad clerum archidioecesis strigoniensis a Claudio Francisco Cardinale Vaszary principe primate regni Hungariae et archiepiscopo dimissae

V.

31

timus facile fieri potest causa magnarum calamitatum. Recordamini eventum maxime memorabilem historiae sacrae. Profecto nec animus, nec voluntas, nec studium ardens causae sacrae religionis presbyteris defuit, qui ad Judam Maccha- baeum convenerant, ut cum eo inimicos veri Dei, violatores templi, vexatores populi oppugnarent. Sed cum vincula disciplinae effugere voluerint, temerarie cum hoste manus conseruerunt et devicti sunt.

Spiritus sanctus dicit de eis, „eos non fuisse de semine eorum, per quos salus facta est in Israel.“ — Cur? quia noluerunt obedire nisi propriis inspirationibus et exierunt a duce non iussi. In die illa ceciderunt sacerdotes in bello dum volunt fortiter facere dum sine consilio exeunt in praelium. Ipsi autem non erant de semine virorum illorum, per quos salus facta est in Israel.1

In his rebus inimici nostri nobis exemplo sint. Hi optime noverunt, concordia fundari potestatem, „vis unita fortior“; neque negligunt apte se coniungere, ubi sancta Ecclesia Jesu Christi oppugnanda est.

Ergo, filii dilectissimi, si qui vester animus est, ex atroci certamine, quod sectae antichristianae et regnum daemonum contra Ecclesiam excitaverunt, Deum et Ecclesiam superiorem discedere cupitis, omnino necesse est, vos pugnare concordes acie instructa et disciplina et severitate servata subiectos praepositis vestris ecclesiasticis. Nolite audire homines nefarios, qui, cum se Christianos et catholicos dicunt, zizaniam in agrum Domini sj)argunt et discordiam in Ecclesia seminant, cum oppugnant et saepe calumniantur episcopos, „qui sunt a s. Spiritu positi regere Ecclesiam Dei.“2

Nolite legere neque scripta eorum, neque ephemerides. Bonum sacerdotem non licet neque opiniones eorum, neque licentiam sermonis ullo modo probare. Num unquam oblivisci potest, se die, quo ordinatus est, ad altaria sanctorum episcopo suo solemniter promisisse „obedientiam et reverentiam“ ?

Insuper recordamini, filii dilecti, puritatem et sanctitatem vitae esse absolutam conditionem veri zeli sacerdotalis et maximum pignus

boni laborum eventus, ad quos vos obedientia ecclesiastica obligat. „Jesus coepit prius facere tum docere.“ 3

Ut ille, sic sacerdos incipiat prius exemplo deinde verbo praedicare. „Cum enim (dicunt patres s. concilii Tridentini) a rebus saeculi in altiorem sublati locum (clerici) conspiciantur, in eos tamquam in speculum reliqui oculos conficiunt ex iisque sumunt quod imitentur. Quapropter sic decet omnino clericos, in sortem Domini vocatos, vitam moresque suos omnes componere, ut habitu, gestu, incessu, sermone, aliisque omnibus rebus nil nisi grave, moderatum, ac religione plenum prae se ferant; levia etiam delicta, quae in ipsis maxima essent, effugiant, ut eorum actiones cunctis afferant venerationem.“ 4

Hisce commendationibus s. Concilii, quas ut in cordibus omnium vestrum, filii dilectissimi, inscribantur optamus, certe non satisfacerent sacerdotes, qui praedicantes adhiberent sermonem, qui paulum conveniret dignitati sacerdotii et sanctitati verbi divini; qui conventibus populi interessent, in quibus, si adessent, non nisi animos impiorum et inimicorum Ecclesiae perturbarent et se ipsos impudentissimis iniuriis obnoxios redderent, neque quidquam proficientes, pios fideles si non scandalizarent, certe obstupefacerent; qui suos facerent mores et rationem vivendi et agendi et animum hominum saecularium. Certe sal miscendus est massae, quam e putredine servare debet tum, cum se ipsum ab ea defendit, ne omnem saporem perdat et ad nihilum valeat ultra, nisi ut mittatur foras et conculcetur ab hominibus.5

Aeque oportet, sacerdotem, qui est sal terrae, in communi vitae usu cum societate, in qua versatur, modestiam, gravitatem, sanctitatem in vivendo, agendo, loquendo servare, neque ad petulantiam, ad voluptatem, ad vanitatem hominum voluptatibus deditorum illici. E contra necesse est, eum inter homines servare adeo cum Deo unitum, ne quid perdat suae sanctitatis, neve cogatur coram Deo et coram se ipso haec triste et humiliter confiteri: „quoties in laicis fui, minor sacerdos redii.“

Nonne hoc esset antiquitus traditas regulas discretionis, modestiae, prudentiae sacerdotalis,

1 I. Macch. V, 67., 62.

2 Act XX. 28.

8 Act. I., 1.

4 S. Cone. Trid. Sess. XXII. de Reform, c. 1.

5 Matth. V., 13. *