Circulares litterae dioecesanae anno 1886 ad clerum archi-dioecesis strigoniensis a Joanne Cardinale Simor principe primate regni Hungariae et archi-episcopo dimissae
IV.
26 vice de administratione huius Sacramenti ad pastores animarum, et Confessarios in pastoralibus meis Litteris verba, monita et adhortationes direxerim, hac vice ad id solum attentionem illorum provoco, quod prae ceteris magis zelum dispensantium hoc Sacramentum exigit, nimirum ad animi dolorem et detestationem de peccato commisso cum proposito non peccandi de caetero, in poenitente requisitum. Inter tres Sacramenti poenitentiae partes, quae a Tridentina Synodo1) dicuntur quasi materia, haec est prima, et prae aliis necessaria, praedictus nempe dolor sive contritio: ipsa sola cum charitate perfecta, et voto Sacramenti conjuncta supplet aliarum defectum: aliae sine ipsa nunquam prodesse possunt; hinc Sanctorum gemitus et clamores: „Tibi soli peccavi, et malum coram te feci: — laboravi in gemitu meo: — lavabo per singulas noctes lectum meum: recogitabo tibi annos meos in amaritudine animae meae;“ quae facile est intelligere ex vehementi quodam ante- actae vitae odio, et ingenti peccatorum detestatione manasse.“ Yerum bene novimus, nihil magis negligi hac sincera cordis detestatione: nec aliunde repetenda est tam rara vitae emendatio. Licet enim vera poenitentia nec tollat arbitrium hominis, nec radicitus concupiscentias pravas evellat, quae fovent peccatum, docet tamen S. Augustinus „gratiam Dei non solum sanare, ut deleat, quae peccavimus sed etiam praestare, ne peccemus“2) et teste S. Gregorio M. „peccatum, quod poenitentia non deletur, suo pondere ad aliud trahit.“8) Gravissima proinde incumbit omnibus parochis, verbi Dei praeconibus, ipsisque rudimentorum fidei magistris obligatio, hanc tam necessariam essentialem que partem Sacramenti Ponenitentiae clare frequenterque exponendi ad omnium captum, et omissis quaestionibus, quae hac de re agitantur a Theologis. Doceant sine gravi animi dolore deleri non posse, quae cum gaudio commissa sunt „poenitentiam non esse solum cessationem a peccato, et vitae novae propositum, et inchoationem, sed et veteris odium continere debere.“4) Doceant peccatum detestandum esse prout peccatum est offensa Dei, injuria Deo illata, et privatio eius amicitiae; avertendum esse cor a creatura, et ad Deum convertendum; ab amore sui qui crescit usque ad contemptum Dei, ad amorem Dei et usque ad contemptum sui; doceant, quibus gradibus potest peccator pervenire ad justificationem. Fide, qua vera credit, quae divinitus revelata ac promissa sunt, impium a Deo justificari per eius gratiam, et per redemptionem, quae est in Christo Jesu : divinae justitiae timore, qui donum Dei est, et impulsus Spiritus Sancti, a quo tamquam a primo motu concutitur, convertitur ad desiderandam Dei misericordiam, et in spem erigitur, confidens Deum sibi propitium fore propter Christum; tandem incipiendo diligere Deum, tamquam omnis justitiae fontem.“5) Atque haec est tota poenitentia, sine qua etiam cum sacramento nulla esse potest vera conversio, nulla emendatio, nulla omnino justificatio. „Qui non diligit, manet in morte.“6) Hoc proinde sit praecipuum objectum zeli ministri confessionis, commovere et excitare poenitentem ad amorem Dei tum propter eius excellentiam quam .aspernatus est, tum propter summam eius bonitatem, cui execrandum ingrati animi crimen opposuit: eius memoriae repetat beneficia a Deo accepta, inspirationes et gratias ad salutem consequendam: opus tandem praegrande redemptionis humanae tenero sermone describat. ‘) Xrid. Cone. sess. XIV. cap. III. de poenit. — s) Lib. de natura et gratia c. 26. — 8) Hóm. XI. in Ezech. — *) S. August, quaest. 5. in nov. test. v. 112. Cf. Cone. Trid. sess. eit. VI. c. IV. — 5) Ib. Sess. VI. c. VI. — «) I Joann. 3 14.