Circulares litterae dioecesanae anno 1882 ad clerum archi-dioecesis strigoniensis a Joanne Cardinale Simor principe primate regni Hungariae et archi-episcopo dimissae
IV.
19 IV. Quo excellentius est donum loquelae, quo Creator generis humani a principio hominem insignivit, et quo praestantior multipliciorque illius usus fit in societate humana: eo miserabilior est sors illorum, qui a nativitate surdi, vocem humanam nunquam audierunt et hinc etiam linguam in sonos articulatos flectere nunquam didicerunt. Si teste apostolo fides ex auditu,1) jam istos miseros gratia fidei carere oportebit, et adinstar brutorum vitam agent sine vera cognitione Dei, sine usu sacramentorum, omnibusque illis auxiliis carebunt, quae verbum Dei et praedicatio Evangelii Christi ad animos excolendos et corrigendos, ad passiones domandas, vitia exstirpanda, vitamque homine Christiano digne agendam, finemque ultimum assequendum in se continet. Charitas tamen Christi, quae urgebat apostolum2), ut ovium Christi curam gereret, illasque pabulo doctrinae coelestis pasceret, iliorumque saluti omni meliori modo provideret, jam in remotissimis aevi Christiani saeculis viros excitavit, Spiritu Dei actos, qui de cura spirituali surdo-mutorum solliciti erant. Primus omnium nominatur Joannes de Beverley, AEpiscopus Eboracensis, qui saeculo sexto exeunte mendicum quemdam in rudimentis fidei instituit. Non multos tamen videtur nactus fuisse sui propositi sequaces, saltem in historiis insequentium saeculorum nulla legimus exempla institutionis qualicunque ratione surdomutis impertitae. De eo autem, ut hi miseri ad eflormandas voces humanas et proferendum sermonem articulatum manuducerentur, plane nullus cogitabat. Longa enim annorum serie viri etiam docti et scrutandae physiologiae humani corporis intenti illo errore detinebantur, quod putarent, mutorum a nativitate defectum e vitio linguae provenire, atque huic per incisionem chirurgicam mederi conabantur, donec saeculo XVI. ad finem vergente Valles, medicus Hispanus, diligenti eiusmodi mutorum observatione excitatus attentionem eruditorum eo direxisset: hos infelices passim ideo facultate loquendi destitui, quod surditate laborent. Hanc medici illustris assertionem primus felici cum successu in emolumentum surdo- mutorum convertit monachus quidam Ordinis S. Benedicti in Conventu SS. Salvatoris Sahaguni in Hispania solemniter professus, nomine Petrus Ponce, qui anno reparatae salutis 1570. nobilis viri Hispani Petri de Velasco, primi dignitarii Regni, fratrem et sororem, a nativitate surdos et mutos, in loquendo, legendo et scribendo instituendos suscepit eo successu, ut praeter linguam vernaculam etiam idioma latinum, graecum et italicum ab eo ediscerent, insuper non modicos profectus facerent in studio matheseos et historiae. Joannes Paulus Bonét, Secretarius praememorati viri illustris Petri de Velasco, paulo post librum composuit de ratione erudiendi surdos in loquendo, qui anno 1620. Matriti sub titulo „Reducion de las leírás y arte para ensenDar a hablar los mudos“ typis vulgatus est, Nr. 965. Notitiae historicae de institutione ßurdo-rauto- rum, et quomodo reg. Cult, et publ. Inst. Ministerium illam in patria promovere intendat. •) Rom. 10, 17. — 0 II. Cor. 5, 13.
