Circulares litterae dioecesanae anno 1872. ad clerum archi-dioecesis strigoniensis dimissae a principe primate regni Hungariae et archi-episcopo Joanne Simor

V.

43

tum. Hic solitudines inhabitat, conciones temperat, rudibus est instructio, proficientibus incrementum, perfectorum firmamentum, et vox Ecclesiae. Hic festa collustrat, hic dolorem secundum Deum operatur. Etenim psalmus e lapideo etiam corde lachrymas excutit.“1) „Psalmus benedictio populi est, Dei laus, plebis laudatio, plausus omnium, sermo universorum, vox Ecclesiae, fidei canora confessio, auctoritatis plena devotio, libertatis laetitia, clamor jucunditatis, laetitiae resultatio. Iracundiam mitigat, solicitudinem abdicat, moerorem allevat. Nocturna arma, diurna magisteria: scutum in timore, festum in sanctitate: imago tranquillitatis, pignus pacis atque concordiae. Diei ortus psalmum resultat, psalmum resonat occasus. Mulieres Apostolus in Ecclesia tacere jubet, psalmum etiam bene clamant. Hic omni dulcis aetati, hic utrique aptus est sexui. Hunc senes rigore senectutis deposito canunt, hunc veterani tristes in cordis sui jucunditate respondent. Hunc juvenes sine invidia cantant lasciviae, hunc adolescentes sine lubricae aetatis periculo et tentamento concinunt voluptatis. Juvenculae ipsae sine dispendio matronalis psallunt pudoris; puellulae sine prolapsione verecundiae cum sobrietate hymnum Deo inflexae vocis suavitate modulantur. Hunc tenere gestit pueritia, hunc meditari gaudet infantia, quae alia declinat ediscere. Psalmum reges sine potestatis supercilio resultant. Psalmus cantatur ab imperatoribus, jubilatur a populis. Certant clamare singuli quod omnibus proficit.“ 2)

Ne tamen duratione sua mentem fatiget, divinum Officium ita dispositum coordi- natumque est, ut oratio lectionem, lectio orationem, petitio laudes, laus deprecationem, haec vero hymnos, breves vocabulis, graves sententiis, suavi metri numero contextas preces excipiat. Sicut coelum sidereum corruscantibus stellis; sicut hortus fragrantibus odore floribus conspicuum se exhibet oranti divinum Officium; sicut regio multiplici aspectu delectans; vel loquente Cassiodoro, pretiosissimo topazio, aut pulcherrimo pavoni forsitan congrue comparatur, qui toties diversos reddunt colores corporis sui, quoties in eis defixus fuerit oculus intendentis. Omnia haec eum ad finem tendunt, ut inconstans, volubilis mens nostra et facilius et perfectius oret. Lectio scripturarum, praesertim in Ecclesiis, ad quas per Apostolum mittebantur, cum evangelio, statim usu venit. Et primo quidem longa fuit lectio, sed a temporibus S: Damasi pontificis electae ad hunc finem S. Scripturae partes legebantur, omissis ceteris, ita tamen, ut cursu imius anni quivis scripturae sacrae liber occurrat. Sic obtinetur, quod s. Cyprianus docuit, monuitque: ,,Sit tibi vel oratio assidua vel lectio; nunc cum Deo loquere, nunc Deus tecum.“3) „Quando legis, Deus tibi loquitur; quando oras, Deo tu loqueris.“4)

Ne autem vane legatur, et ut orationi correptio aut consolatio ad fructum probitatis adjiciatur, accedit breviter scripta passio martyrum, vita sanctorum, et homilia patrum. Sanctorum exempla exhibentur nobis, „ut imitari non pigeat, quod celebrare delectat.“0) Sancti cum non fuerint naturae sublimioris ac nos, sed solertioris, inertia nostra excusatione caret, illudque S. Augustini cuilibet occurrat estnecesse, „potuerunt hi et hae,cur non tu Augustine?“ Atque sic Officium divinum percurrentes et Deum laudamus, et gratiarum dona impetramus, et in intellectu collustramur, in animo accendimur, in voluntate confundimur, corripimur, concitamur ad meliora. Divina psalmodia vitae nostrae Christianae magistra facta est. 1 *

1) S. Ephr. T. 1. p. 13. - 2) S. Ambr. praei, in psalm. — 3) Ep. ad Donat. — 4) S. Aug. Enarr. in ps. 86#

n. 7. T. 4. p. 905. F. — 5) S. August, serra, 47. de Sanctis.