Acta Papensia 2005 - A Pápai Református Gyűjtemények Közleményei 5. évfolyam (Pápa, 2005)
1-2. szám - Műhely - Köblös József–Kránitz Zsolt: „Mindenkor az országban harmadiknak tartatott..."?
műhely philosophica ad mores formandos et emoliendos, consequenter barbariem depellendam omnem econtra honestatem ac virtutem tum praeceptis, tum exemplis ingenerandam sunt aptissima, dogmata vero manuducunt, ut quae sunt caesaris, caesari, et quae Dei, Deo persolvantur, denique28 omnes homines superioribus potestatibus parere non solum supplicii metu, sed etiam, quia officii foret, obligatos esse divus Paulus apostolus diserte docet. Salvator dein generis humani in evangelio sancti joannis praecipit scripturas scrutandas esse, ut ad Moysem atque prophetas dirigit: „Habetis - inquit - Moysem et prophetas, eos audiatis!” Absque igitur traditione praeattactorum philosophicorum et dogmaticorum studiorum de praemissis ac aliis similibus vix recte quempiam sentire, imo rectam quoque de Deo, eiusque operibus, praesertim de fundamento salutis idaeam formari posse exploratum habetur. Quapropter, Augustissima Domina, Maiestatem Vestram Sacratissimam de genu flexo humillimis precibus exoramus, quatenus ... clementer dignetur admittere, ut in praerepetita possessione Adász-Tei>ely ..., prouti Papae nuper habueramus, altiores scholas ad formandos animos et bonos cives, ut et pios Christianos aptas, adeoque pro erudiendis itt studiis philosophicis et theologicis nostris et aliorum in praelibato districtu degentium29 30 prolibus necessarias ibidem erigere et conservare possimus.™ c. A helytartótanács leirata Veszprém vármegyéhez 1754-ben: Incolae oppidi Papa Helveticae confessioni addicti ad Maiestatem Suam Sacratissimam iterato humillime recurrentes quibusnam ex rationibus et motivis ad possessionem Adász-Tevely comitatui Weszprimiensi adiacentem ... praeter scolas inferiores etiam philosophicum et dogmaticum studium ibidem tradendum indulgeripetunt... 31 d. Veszprém vármegye közgyűlési jegyzőkönyvének kivonata 1754-ből: Comitatus hicce ... investiget, mim exorati [Helveticae confessioni addicti incolae Papenses] ... pro studiis dogmaticis et philosophicis ibidem [in Adász-Tevely] absque quopiam publici aggravio idoneum habeant supplicantes fundum ...32 e. A pápaiak harmadik kérvénye a királynőhöz 1755-ben: ... nos ... alit spes Maiestatem Vestram Sacratissimam nobis altiores quoque scholas, ubi dogmaticis ac philosophicis studiis animi prolium nostrarum illis ad 28 Utána hibásan: quod. 29 Utána hibásan: nostrarum. 30 1754. [július 27.] DREL III. 62. e. Pápai református egyházközség iratai. Liszkay- gyűjtemény, 328. sz. 4-5. 31 1754. augusztus 26. Uo. 2. 32 1754. szeptember 9. Uo. 1. Acta Papensia V (2005) 1-2. 7
