Opinio Excelsae Regnicolaris-Deputationis motivis suffulta, pro pertractandis in consequentiam Articuli 67: 1790/1 elaboratis Systematicis Operatis Articulo 8. 1827. exmissae circa objecta Rei Literariae. / Posonii / in Typographia S. Ludovici Weber / 1831
De Scholis Vernaculis
24 Mutationes in praecedentibus decretae §-phum qui sequitur, aliter et quidem in hanc formam redigendum poscunt: §. 35. Ubi tres solum habentur Classes, opportunum erit tertiam in duas Sectiones subdividere, in quarum prima praeter doctrinam Religionis caeterorumque Studiorum elementarium continuationem nec non delineationis exercitium, Geographia inspersis Historiae patriae succinctis notitiis, Historia item naturalis brevi compendio tradetur lingua patria. In secunda vero Sectione, Geometriae, Mechanicae et Architecturae magis necessaria superaddentur Principia in gratiam illorum, qui ad Artes mechanicas adspirant. Cautum vero esto, ne quis puerorum donec priorem tertiae Classis Sectionem adeomodo cum profectu absolverit, ad Scholas grammaticas admittatur. Subdivisione hac duplex incommodum praevertetur, primum: ne pueri statim post superatas duas vernaculas Classes adhuc immaturi et quasi infantes omniumque fere ignari ad Scholas latinas advolent, in his parum aut nihil profecturi; alterum: ne ceteri discipuli qui post Scholas vernaculas cursum Studiorum abrumpunt, queri possint, sibi spatio trium annorum nihil fere propositum fuisse, quod ad practicum usum occupationum humanarum deserviat. Praeceptis subsequorum duorum §§-phorum partim in ipsa natura debitae Coordinationis fundatis, partim ad specifica eaque vix si non minutissima se demittentibus quae exeeutorum providentiae credita manere debent, ex toto praetereunda videbantur. / Caput V. De Norma Studiorum in Scholis vernaculis primariis. §. 36. Ludos hos ita oportebit esse comparatos, ut in iis non pueri modo utilibus studiis ac artibus usui in posterum tempus futuris excolantur, sed ipsi etiam Praeceptores qui deinceps in Scholis quibusvis vernaculis docendi pro\ inciam suscepturi sunt, necessariam Officio suo rite praestando accipiant Institutionem. Quantum ad Discipulos eadem plane hic erunt Studiorum Capita quae in ludis urbanis, at pubes omnis internas tribuetur Classes, totidem assignatis Docentibus, praeter Graphidis et Musicae Praeceptores. §. 37. In arte delineandi et principiis Geometriae hic ultra procedetur, accedetque mechanicae, Historiae domesticae, et musicae institutio in eorum gratiam, qui ludorum vernaculorum curriculo cursum Studiorum abrumpunt, et ad varia vitae in posterum degendae adminicula sese convertunt. Tabella Institutionum adjacet sub Nro VI. Coordinatione eorum quae subsequens ordinat §-phus directe ad partes Gubernii pertinente, hunc quidem silentio praetereundum, eum vero qui curas suas ad formandos Scholarum harum moderatores vertit, in hanc normam mutandum arbitrabatur Deputatio : §. 38. Ut autem regendis vernaculis Scholis idonei formentur moderatores, superiorum et respective localium Directorum erit providentiae ; qui proin omni contentione elaborabunt, ut canditati non iis modo rite excolantur disciplinis, quas pueris aliquando tradituri sunt, sed etiam ut modum ipsum condiscant, crcbraque exercitatione sibi familiarem reddant, Tyrones docendi, et quae ipsi didicerunt iisdem communicandi, primariarum vero Scholarum Directoribus sub
