Opinio Excelsae Regnicolaris-Deputationis motivis suffulta, pro pertractandis in consequentiam Articuli 67: 1790/1 elaboratis Systematicis Operatis Articulo 8. 1825/7 exmissae circa objecta ad Deputationem Publico-Politicam relata. / Posonii / in Typographia S. Ludovici Weber / 1831
I. Coordinatio Comitiorum, cum Projectis 11. Articulorum
9 tari vix possit, ne omnibus eorundem Hegnorum Nunciis, penes eandem Instructionem uni eidemque Voto inhaerentibus, si Nunciorum numerus in pari cum Comitatibus Hungáriáé proportione auctus fuerit, Votorum aequilibrium non parum inclinent; Excelsa Deputatio expensis omnibus adjunctis, ejus est Sententiae: ut praeter Protonotarium ex Articulo 52: 1662. Comitiis porro ad Tabulam hanc interfuturum, nomine eorundem Ilegnorurn quatuor adhuc Nuncii ad Comitia mittantur, singillativis Votis gavisuri. §. 9. Ex Articulo t: 1608- Praepositi cum Capitulis', sive illa Dioecesana, sive Collegiata erant, unam vocem habebant. His itaque, non item Capitulo Graeci Ritus unitorum Munkácsiensi, quod p»ari cum praeattactis Capitulis Fundo Collationis Regiae adhuc destituitur; Universitati demum Regiae Scientiarum, tum reflexe ad amplitudinem Bonorum, quorum olim Status Ecclesiastici Possessores jure Comitiorum fruebantur, tum vero ad illam etiam dignitatem, quam educatio, et Institutio Juventutis omni jure deposcit procurandam, et dum in Diaeta de objecto hoc agitur, plenam cognitionem suppeditandam, admittendum videtur, ut unum Deputatum ad Comitia mittere possint; ceteris Praepositis, et Abbatibus, cum reliqua Nobilium Universitate per Ablegatos Comitatuum repraesentandis.— Nobiles antiquis temporibus jam omnes in persona, jam vero, quod usque tempora Uladislai II. usu frequentissimum erat, per Ablegatos ad Comitia evocati fuerunt. Conditum tamen eo Rege Articulum 26: l4g5. ut quippe deinceps „quandocunque Majestas Regia Diaetam indicere voluerit, non Electos de Comitatibus, sed singulos Dominos Praelatos, et Barones, Pro„ ceresque, ac Nobiles Regni convocare dignetur“ —; paulo post alter, 16: nempe i520. consequebatur, per quem: „ — quoniam propter continuas Diaetarum celebrationes pauperes Nobiles adeo exhausti fuerant, ut eorum multi propter nimias expensas bona sua im„ pignorando, in perpetuam devenerint rusticitatem, statutum est: ut a modo deinceps non„ nisi magna ingruente necessitate, extra solitum Diaetae terminum ad conveniendum in unum cogantur —.“ Fuitque consvetudo haec Nuncios ad Comitia mittendi ab auspicatissimis Regiminis Augustae Domus initiis constanter observata, numerus duntaxat Ablegatorum variabat; dum tandem maxime sub Regimine Imperatoris, et Regis Leopoldi I. more invalesceret, ut ex quovis Comitatu duo mitterentur Ablegati. Civitates autem Regias in Articulo 3. Uladislai Decreti III. recensitas, perhibentibus hoc ipsum plurimis exemplis Regalium Literarum, quibus eae „— tamquam non mediocrius unum Regni membrum“ ad Comitia evocabantur, jure eorundem jam olim aeque medio plurium, pauciorumve, ut tempora erant, Repraesentantium gavisos fuisse, articulus 1: 1608. p. c. testimonio est. Quamvis autem reliquae Articulo eodem ad emendationem Legum relegatae habeantur: temporis tamen progressu et hae Votum nactae sunt, numerusque earum in tantum auctus est, ut Articulo 17: 1687. manifestatum Statuum, et Ordinum in eo sollicitudinem, ne idem quartus Status ceteros non solum adaequet, verum fors etiam superet, provocaverit. Nimiam multitudinem deliberationibus obstare convicta Excelsa Deputatio, usum quidem praesentem, ut Nobiles quoque medio Ablegatorum ad Comitia compareant, retinendum; reflexe tamen ad vigentem olim quatuor Nuncios mittendi potestatem, quam nonnulli penes provisionem eam, ut ad solvenda Ablegatorum Diurna dehinc Nobiles quoque concurrant, augmentum itaque numeri Nunciorum Contribuentibus oneri non sit, postliminio revehi cupiunt; aliam item circa introducenda in Tabulam Statuum Vota Curiata factam, eoque argumento suffultam Propositionem , quod adminiculo horum metus quoque in respectu augendi Civitatum numeri sufferendus , et si in subdivisione Votorum, ea exempli causa ratio iniretur, ut Votis Tabulae Statuum universim in l5. defixis, si duae tertiae Comitatuum in unam abirent sententiam, eadem in octo Curiatis Votis assumeretur, minoritás vero nihil prorsus numeraret; sin vero tantum majoritás duabus tertiis minor in sententiam aliquam coalesceret, huic septem, minoritád vero unum: Praesidi porro, et Tabulae Regiae unum, Capitulis cum Universitate unum, Croatiae unum, Districtibus unum, Civitatibus Liberis, et Regiis tria Vota obtingerent, Pubi. Polit. I. o
