Opinio Excelsae Regnicolaris-Deputationis motivis suffulta, pro pertractandis in consequentiam Articuli 67: 1790/1 elaboratis Systematicis Operatis Articulo 8. 1825/7 exmissae circa objecta ad Deputationem Publico-Politicam relata. / Posonii / in Typographia S. Ludovici Weber / 1831

I. Coordinatio Comitiorum, cum Projectis 11. Articulorum

10

penes proportionem hujusmodi, juxta principia Coordinationis praesentis, Comitatibus plurima, his proxima Civitatibus, sua denique ceteris etiam Vota obventura forent, advertendum censetur: Morem quidem Vota per Curias colligendi antiquitus alus quoque per Europam Regnis usitatum, neque apud Majores nostros prorsus sine exemplo luisse, tantum tamen utilitatis in tractandis publicis rebus non praestitisse, ut periculo junctus ejus usus, penes quem distractis in partes studiis, quisque fere sui tantum Status commodis intendit, munerisque sui rationem ex bis, non autem utilitate publica aestimat, seu apud illos diuturnus fuerit, seu nunc, postquam aliae Gentes noxias ejus sequelas malo suo expertae, illum sustulerunt, istbic non sine convulsione vigentis ad haec usque tempora Comitiorum, et ipsius etiam Generalium Congregationum Comitatuum systematis stabiliendus videatur. Quod ipsum relate ad proportionem hanc eo addito observare sufficit: quod penes projectatam numeiiiam proportionem, obstantibus duabus tertiis Comitatuum, Civitates nunquam Voto potiturae essent, indueereturque incohaerens ea inter ipsa Tabulae Statuum Commembra improportio, juxta quam uni sexagesimam, alteri tercentesimam ejus partem constituendi conditio obtingeret; utraque demum Tabula integrantem unius ejusdemque Corporis partem constituente, non Tabulam tantum Statuum in Curias dividi, Curiarumque correlationem ibidem defigi i verum, si huic determinandae Votorum proportionis systemati locus esse posset, id ipsum ad Tabulam etiam Procerum extendi, atque ita rem Comitialem amplioribus implicari difficultatibus oporteret» Constitutioni Patriae avitis moribus, et genuino Tabulae Statuum typo id unum maxime consentaneum est, ut Nunciis, quorum mittentes a primordio Regni, jure in persona ad Comitia comparendi fruebantur, quibusve ratio defensionis Regni, et Provinciarum, per quas mittuntur, amplitudo, publicarum item praestationum quantitas, suapte praelationem tribuit, huic conveniens in enunciatione Votorum illa tribuatur praerogativa, ut si non secus, cetens tamen paribus Vota illorum gravioris esse censeantur momenti. Atque ad maxime aequanimem Bilancem hanc exacta esse videtur ea Propositio, ut cum stricta inter pondus suffragii provinciae unius prae alia proportio, sicut nuspiam , ita nec in Regno hoc ad amussim determinari possit; pluraque licet pro clavi defigendi inter eas aequilibrii fiant Projecta, haec tamen proponi facilius, quam salva consistentia, et pari Comitatuum a primis inde Regni cunabulis activitate ad effectum deduci valeant; penes omnem denique improbum licet determinandi hujus aequilibrii laborem, pro ratione tamen diversi facultatum intellectualium gradus, ex quo unum saepe a minori Provincia missum in deliberando pluris, quam multos alios esse, experientia testatur, omnis omnino inaequalitas nunquam penitus tollenda sit; numero Comitatuum, et pari Nuncios mittendi activitate salva, cohaerenter ad mentem Excelsae Regnicolaris de Anno 1790. Deputation!*, singuli Comitatus ternos ad Diaetam Nuncios mittere possint. Hoc Nunciorum Comitatuum numero adoptato, quoad Civitates autem constituto eo: ut quaevis in praesens usque tempus inarticulata Civitas singulos mittat Nuncios: aequilibrio Votorum in Tabula Statuum ita consuletur, ut Comitatus penes unanimem etiam reliquorum Statuum dissensum, quandoque Conclusa formare possint, et cum ex controverso hactenus suffragii jure promanans reactio, definita sic quaestione suapte cessatura esset, praesumi itaque fundate non posset, quod omnia omnino cetera Tabulae Statuum Commembra adeo diversi ab Ablegatis Comitatuum sensus futura sint, ut non et ex his aliqui in eorum concedant sententiam, ponderi Votorum ex parte Comitatuum depromendorum , praevia Propositio sufficiens casum in omnem praebeat praesidium. Quorum in obversum tametsi ex parte Civitatum obmoveratur: Articulo 1'■ i6c8. nullam praestabilitam esse Votorum disparitatem, nec in bene coordinato Repraesentationis systemate huic locum esse posse; Principium Jurium Privilegialium StatuUm, quippe: quod ii propugnatores, et augmentatores Regni sint, Civitatibus, quae Industria, et Commercio augmentum prosperitatis publicae procurant, et tam in ordinaria, quam extraordinaria Regni defensione aequam partem ierunt, pari Jure convenire; Votorum Comitialium aequalitatem ipso etiam Articulo 17: 1687. et sigente jam olim parem, uti Comitatus, Nunciorum numerum