Relatio Sub-Deputationis Regnicolaris in Objecto Lustrae, et Exercituationis Nobilium, ac Banderiorum ad mentem Articuli 15. 1827. exmissae. / Posonii / in Typographia Ludovici Landerer de Füskút / 1830

15

ct Kollár fides tribuenda, egregie fundatum, et constabilitum Regnum in suo

splendore ad seram usque aetatem, ab Hostibus t.ut/i‘conservari potuisset; _

erat enim fortissimo milite provisar,a— in 70. et amplius Comitatibus totidem erant bene munitae arces, — praeter limitaneam Militiam aderat servientium Regalium 30 millia superans,et suis stipendiis militantium virorum Exercitus, ct isto etiam duplo major Liberorum S. Regis, et de castrensibus exemptorum, ac utroque multo adhuc amplior Jobbagyonum castrensium multitudo, cui denique, si gravior necessitas urgebat, totius Populi, veluti servientium castri, hospitum, et Colonorum pars, quae jubebatur, promptissime ad arma convolavit.

Sapientissima interim Arpadi, et imprimis S. Stephani Instituta sensim evanuerunt, et Regnum ad tristem statum reductum exstitit; nimia namque quorumdam Regum liberalitate in suos clientes, et Aulae Ministros, Ecclesias, et Monasteria profusa, non tantum Patrimonio Domus Arpadianae, sed etiam Ronis castrensibus, contra disertam S. Stephani Libri 2-di Capitis 6-ti, et 35. dispositionem in Possessorium aliorum transeuntibus, robur Militiae ante in Jobbagyonibus Castrensibus existens cessavit; dispendiosa item Redituum Aerarii Erogatione, et infideli administratione, internis Optimatum dissensionibus exortis, flore Nobilitatis in exteris expeditionibus immolato, statu Equestri oppresso, ac secuta ex his morum depravatione, virtutem Militarem mollities excepit, et Respublica ad interitum properavit. — Tristem hanc faciem rerum Patriae complures Scriptores in Historia Colomanni, Geyzae2-di, Stephani 3-tii Andreae 2-di, et Relae 4-ti vivis adumbrant coloribus; — ex Litteris in specie Gregorif g-ni Papae ad Andreám 2-dum datis apparet, Regis hujus vix octo mille Marcas argenti etulisse annuos Reditus. — Kollár adfert exemplum unius Fundationis de 1138. super 5g. Possessionibus Praepositurae Demesiensi impertitae, quam Bela 2-dus multis adhuc Pagis auxit. Ante cladem Mohátsianam 4g5. diversi generis Conventus, Abbatias, et Monasteria praeexstitisse refert Kazy in Historia Regum Hungáriáé.

Abalienationes horum Bonorum quae et Militem, et nervum rerum gerendarum pro defensione Regni Regibus suppeditarunt, jam Colomannus revindicare conabatur, teste Libri I-mi Cap. 15, et 16; — Bullae autem Aureae Articulo 16. statutum erat, ne integri Comitatus, velDigvutates in Praedia, seu Possessiones amplius conferantur perpetuo.

Desolatus hic Regni Status post recessum etiam Tartarorum, usque tempora Caroli 1-mi perduravit, sub cujus demum, et Ludovici 1-mi Gubernio Regnum in summum florem evectura exstitit; Ranzanus in specie in Epitome rerum Hungáriáé refert Carolum pacis etiam tempore exercitum bene instructum semper habuisse; — juxta Turoczy Chronicon autem Ludovicus 1-mus etiam Exercitum suum ad 200. plane Millia armatorum a potioris ex Militia Equestri constantem auxit, — pars Militiae hujus e Praelatorum Baronum, et Comitum Perpetuorum Banderiis, e servientibus item Regni Nobilibus, et Ca-