Opinio Excelsae Regnicolaris-Deputationis motivis suffulta, pro pertractandis in consequentiam Articuli 67: 1790/1 elaboratis Systematicis Operatis Articulo 8. 1827. exmissae circa objecta Rei Literariae. / Posonii / in Typis S. L. Weber / 1830
Sectio 3
§. 81. Exemplaria lat ini sermonis, Praecepta grammatica, et in speci« Svntaxim ornatam iilustrantia , depromentur. a) E Narration i l>ns Ciceronis, Sallustii, Julii Caesaris et Curtii. b) Ex Epistolis itidem Ciceronis uiajorilms, Plinii et Senecae. i c) E Dialogis comicis Plauti (“t Terentii. d) Ad Prosodiam, et discrimen illud perveniendum quod est prosam inter et versam orationem, unum altcrumve Articulum sufficiet Ovidius. §. 82. Schola ista primum exercebitur in analysi et synthesi variorum Thematum ad leges Syntaxeos, posthac convertetur ad imitationem Autorum, quorum Paradigmata fuere producta, tentabit breves Periodos et nuncia, construet Narrationes, Epistolas, Dialogos non latino tantum, verum etiam patrio sermone, argumentis e quotidiana vitae consvetudine petitis; denique si magistro spectato suorum ingenio, et in usu Grammaticae profectu visum fuerit, prope finem anui scholastici ducet aliqua carminis condendi lineamenta, et nuin versificare possint ? experietur. §. 83. Dogmata, Praeceptaque Religionis Christianae none divinis solum utriusque Testamenti libris, sed ex Humanitate quoque actionum, et sana Morum Philosophia, naturaque rerum locupletentur, sitque Institutio tota moralis et actuosa. 9 §. 81. Geographia hoc anno erit amplior, complectetur enim Provincias illas omnes, quas augusta Domus Austriaca extra Hungáriám Jure haereditatis possidet, in Germania, et Italia. His peragratis adferetur in medium sphaera armi!laris , et Globus terrestris artificialis, dabiturque notio Geographiae mathematicae magis particularis quam in secunda Grammaticae Schola fieri potuerit, ostendetur usus globi hujus varius, et brevi narratione percensebuntur res magis memorabiles, ad tellurem universe adtinentes. §. 85. Quae in Arithmetica superioribus annis pertractata sunt, isihic ad casus multiplices in vita humana pro statuum et conditionum varietate occurrentes applicabuntur. Specialiter autem adhibebitur opera, ut proposito quocunque Problemate arithmetico, riteque expenso quaestionis statu continuo discernere auditores incipiant: quonam operandi genere in ejusdem resolutione sit utendum? id promptissime exequi norim. §• 80. Praecepta grammatica linguae hungaricae ad apicem provehentur, exercitia scripta Syntaxi accomodata exigentur, deducenturque discipuli eo, ut
