Opinio Excelsae Regnicolaris-Deputationis motivis suffulta, pro pertractandis in consequentiam Articuli 67: 1790/1 elaboratis Systematicis Operatis Articulo 8. 1827. exmissae circa objecta Rei Literariae. / Posonii / in Typis S. L. Weber / 1830
Sectio 3
§. 73. In Arithmetica consequuntur Proportiones, variaque regulae aureae genera, quorum in negotiis quotidianis est usus. §. ,76. Geographia versabitur primum circa Transilvaniam, Galliciam, Lodomeriam, Bticcovinim, deinde circa provincias portae Ottomanicae subjectas illas, quae ad Hungáriáé jura quondam pertinebant. §. 77. Studium linguae latinae qua coeptum est ratione continuabitur et naviter urgebitur. Posteaquam tyrones haud parvam primitivorum supellectilem anno superiore congesserunt, facile jam consequetur, ut sparsa haec vocabula in unum pedetentim cogant, et inchoatum latinitatis acditicium pro* sequantur, facultatemque non recte modo scribendi, sed loquendi etiam sibi comparent. §. 78. Exemplis regularum Grammaticae servient Dialogi et Progymnasmata urbanioris commercii gratia conscripta, breviores Ciceronis Epistolae, loci illustriores e Cornelio Nepote, Floro, Justino, impendetnrque plus temporis interpretationi, traductioni, analyticac exercitationi, et compositioni, quam regularum grammaticarum explicationi. §. 79. Studium linguae hungaricae omni cum assiduitate tractabitur, jfietquejam hic gradus ad compositionis Regulas, translationesque ex vernaculo idiomate ia hungaricum et vicissim, ad id tamen reflectendo, ut cum Syutaxis quartae Classi reservata sit, Themata cognitionem regularum ejus praerequirentia, hic adhuc non proponantur. Distributionem materiarum harum ostendit Tabula sub Nro IX. Caput V. De Norma Studiorum in Scholi.* Grammaticis Anno r/uarto. Cum universa Iioc capite contenta, in nova ratione educationis nonnihil succinctius recenseantur, et de amplectendis Syntaxi ornata« carminis condendi lineamentis magis apposi e disponatur, totum exinde scholas has regulans Caput horsum transponitur. I §. 80. Supremae classi Grammaticae latinae tribuitur Syntaxis ornata, quae praecipuas Linguae virtutes, utpote Duritatem, Elegantiam, et Copiam, Figurasque sibi proprias docendo persequitur. Accedit non postrema Grammaticae portio Prosodia, non tam ut hic ex arte metrica versus componantur, quam ut e regulari syllabarum mensura versus, ac naturalis in cnunciatione verborum sonus procuretur. — Parcendum non est labori, ut omnis inde turpitudo avertatur, et ne aures etiam audientium offendantur. 12
