Opinio Excelsae Regnicolaris-Deputationis motivis suffulta, pro pertractandis in consequentiam Articuli 67: 1790/1 elaboratis Systematicis Operatis Articulo 8. 1827. exmissae circa objecta Rei Literariae. / Posonii / in Typis S. L. Weber / 1830
Sectio 2
29 I».) In Arithmetica species omnes tam simplices quam compositae, ai quosvis casus in Commercio, Negotiationibus, majorisque momenti nianufactis occurrentes adplicabuntur. c. ) Lingua hungarica ad leges Grammaticae, prout et germanica ubi non est nativa docebitur, variaque themata usui quotidiano adcomodata, utroque hoc sermone concinnabuntur. d. ) Elementa domesticae frugalitatis et Oeconomiae Principia, quae ad virtutis studium, mutuam charitatem, caeteraque boni Civis officia teneris mentibus inserenda deserviunt. e. ) Accedet his Historia bihlica. Tabellam Institutionum exhibet Nrus V. Mutationes in praecedentibus decretae §-phum qui sequitur, aliter ct quidem itt hanc formam redigendum poscunt: §. 35. Ubi tres solum habentur Classes, opportunum erit tertiam in duas Rectiones subdividere, in quarum prima praeter doctrinam Religionis caeterorumque Studiorum elementarium continuationem nec non delineationis exercitium, Geographia inspersis Historiae patriae succinctis notitiis, Historia item naturalis brevi compendio tradetur lingua patria. In secunda vero Sectione, Geometriae, Mechanicae et Architecturae magis necessaria superaddentur Principia in gratiam illorum, qui ad Artes mechanicas adspirant. Cautum vero esto, no quis puerorum donec priorem tertiae Classis Sectionem adeomodo cum profectu absolverit, ad Scholas grammaticas admittatur. Subdivisione hac duplex incommodum praevertetur, primum: ne pueri statiin post superatas duas vernaculas Classes adhuc immaturi et quasi infantes omniuinque fere ignari ad Scholas latinas advolent, in his parum aut nihil profecturi; alterum, ne ceteri discipuli qui post Scholas vernaculas cursum Studiorum abrumpunt, queri possint, sibi spatio trium annorum nihil fere propositum fuisse, quod ad practicum usum occupationum humanarum deserviat. Praeceptis subsequorum duorum JC-phorum partim in ipsa natura debitae Coordinationis fundatis, partim ad specifica eaque vix si non minutissima se demittentibus quae exeeutorum providentiae credita manere debent, ex toto praetereunda videbantur. Caput V. De Norma Studiorum in Scholis vernaculis primariis. 5» 36. Ludos hos ita oportebit esse comparatos, ut in iis non pueri modo utilibus studiis ac artibus usui in posterum tempus futuris excolantur, sed ipsi 8