AZ ORSZÁGOS SZÉCHÉNYI KÖNYVTÁR ÉVKÖNYVE 1982-1983. Budapest (1984)
III. Könyvtörténeti és művelődéstörténeti tanulmányok - Fülep Katalin: A feketehalmi oklevél. Diplomatikai és forrástani vizsgálat
cum armamentarium solito more administrare debebunt. [9.] Debita tarnen omnia patronis suis persolvant, tributumque Ulis hactenus impositum et nondum persolutum, residuaque eorum in fiscum principalem administrare teneantur. [10.] Quicunque autem Siculorum huic bello interessé noluerint, ii hac libertatis praerogativa non fruentur, sed prioribus suis dominis addicentur. Quo vero arcium publicarum iuris fuerant, ad earum rursum iurisdictionem mancipabuntur, exceptis iis, qui expeditionibus vel Moldaviensibus, vel Transalpinis, vei denique Lugasiensibus occupati sedulam patriae navant operám, adhuc exceptis etiam senibus, viduis, orphanis, famulis et vicorum domorumque custodibus, ceterisque, qui aliqua excusabili necessitate doini relicti sunt. Si qui autem Siculorum violenter detinerentur a patronis: ii etiam dimitti iubentur, et eodem redditae libertatis privilegio uti, frui permittuntur. Postremo iubentur Siculorum universi, ac singuli, qui bello interfuturi sint, nomina sua profiteri et in catalogum matriculamque Principis, ac legitimorum eius haeredum referenda curare. Has omnes redditae libertatis conditiones universi ac singuli Siculorum sub amissione libertatis recuperatae observare tenentur. Acta haec fuerunt XV. Septembris MDXCV, in castris ad Feketehalom positis." 130. Armamentarium. 131. Exsistentes. 132. Damus, duximus (sie!) et concedimus. et privilégium deineeps etiam incolere et elaborare ac sulphur omne in armentarium 130 nostrum more solito administrare debeant. Nono. Ut omnia debita suis patronis persolvant tributumque illis hactenus impositum ac restancias in fiscum nostrum administrare teneantur. Decimo. Quicumque ex ysdem Siculis belli huius et necessitatis tempore interessé noluerint y hac libertatis praerogativa non fruantur. Verum in conditione plebea et ignobili permanebunt, et tales rursus ad suos terrestres, quibus antea servitia prestiterunt. Uli autem, qui ad arces nostras inservierunt rursus ad easdem arces nostras applicentur, et oecupentur. Exceptis tarnen ijs, qui nunc in exercitibus nostris Moldaviensi, Transalpinensi ac versus Lugas constituti sedulam nobis et patri§ navant operám, nee non senibus, viduis, orphanis ac famulis, qui scilicet propter etatis, sexus conditionem statusque et residentiae ipsorum custodiam et rerum domesticarum curam domi relicti sunt. Atque illis quoquo, qui per quosdam primores et patronos violenter in vinculis detinentur. Nam hos etiam omnes perinde atque ceteros Siculos liberos et a conditione jobbagionali exemptos esse volumus. Postremo volumus, ut omnium eiusmodi Siculorum annotatorum nomina, qui nunc hie praesentes adsunt ac nobis et huic regno fídelem operám navare pollicentur, in catalogum referantur ac nobis et successoribus nostris exhibeantur. Et has omnes praescriptas conditiones ydem universi Siculi, sub amissione libertatis ipsorum, tenere debeant, prout conditionibus sub praemissis univorsos Siculos plebeos in dicta sede Siculicali Maros existentes 131 ex conditione et ordine plebeo et jobbagionali eximimus et supportamus et libertate donamus. In cuius rei memóriám firmitatemque perpetuam has litteras nostras, pendentis et authentici sigilli nostri munimine roboratas, annotatis universis Siculis in dicta sede Maros residentibus eorumque heredibus et posteritatibus universis damus, duximus 132 et concedimus. Datum in castris nostris ad oppidum Feketehalom positis 15 die mensis septembris anno domini 1595." 270