Szilágyi Sándor szerk.: Erdélyi Országgyűlési Emlékek 11. 1649-1658 (Budapest, 1886)
24. fejezet: 1649-1657 - Törvények és okiratok
210 ERDKT,YI ORRZAGGYUI^SI EMLKKEK. Cui respoudi, nihil me afferre aliud, quam amicitiae uotas et futurae desideria. Coeterum credere me beue recordari posse suam celsitudinem suae mattis tunc in castris praesentiae, quamvis sua celsitudo uon fuerit in castris tunc sed administraverit principatum, divo parente tunc in castris occupato. P e r r e x i t ille iuterrogare, ubi reliquerim cel i m"" principem et quando ab eo discesserim. Cui et locum dixi et tempus discessus mei. T a n d e m in qua valetudine reliquerim suani celsitudinem exquisite interrogavit. C u m dicerem in bona et optata valetudine, ille porro perrexit, an fruerentur terrae nostrae pace. Ad quae respondi alta et firma pace bello Moldavico sepulto. T u n c i 11 e quae causa fuit, quod sua celsitudo arma vertere in vicinum Moldaviae palatinum coacta sit et sibi liostes fecerit Cozacos. Dixi quantum milii constat, causam fuisse exitiosam palatini conspirationem, quam fecerat contra Walacliiae palatinum, amicum, foederatum et ex parte subiectum Transylvaniae principi, quem Moldavus mediantibus Cozacis eiectum volebat eamque terram sibi subiectam reddere. Et cum sub defensione et protectione esset palatinus Walachiae suae celsitudiuis, eius causam cel mu m Transylvaniae principem agere opportebat. Haec causa et hinc initia belli cum palatiuo Moldaviae et Cozacis. Yicissim ille, iam bello sopito in quo statu sunt res principis, an milites, quos tunc habebat, dimissi simt ? Neutiquam dixi, imo aucti sunt. Auxit enim exercitum Germanicum aliquot millibus. Ad quid ergo ille perrexit, siquidem pax est miles alitur ? Beatam dixi illam remp., quae pacis tempore arma servat, quia vero orbis terrarum in motu est, et concussione omnesque anguli iterum bella velle videntur, sibi merito prospicit cel mu s princeps. E r g o n e sic paratus est, ut possit cuivis hosti opponere militem sufficientem. Ego sic paratum dixi, ut nobis nihil desit quam hostis. Hoc audiens subridendo dixit: Hostem invenire facile est. Ego sic ad haec: Imo non facile videtur iuvenire hostem et simul iustam causam. P e r r e x i t ad alia, et interrogavit, quomodo conveniret celmus princeps cum Porta Ottomanica.
