Fraknói Vilmos (szerk.): Monumenta Hungariae Historica 3. Monumenta Comitialia regni Hungariae 3. 1546—1556 (Bp., 1876)
VIII. A SOPRONYI ORSZÁGGYŰLÉS 1553. Apríl- és Májusban.
446 A F07S0XYI ORSZÁGGYŰLÉS ex singulis Comitatibus Capitanei istiusmodi gentium constituantur, quibus facta per Vicecomites lustracione et presentacione ipsarum gentium integro numero subdantur, neque teneantur ipsi Vicecomites personaliter in expeditionem exire, propter alia negocia ipsis domi incumbentia; sed iidem Capitanei postmodum curam gerant, sub eadem pena generalis decreti, ne quis defectus in numero, apparatuue huiusmodi copiarum contingat, durante ipsa expeditione particulari. Supplicant autem ordines et status sue Maiestati, quod antea quoque multocies supplicarunt, ut sua Maiestas supremos Regni Capitaneos ultra citraque Danubium, ultraque Tibiscum, qui hungaris presint, hungarice nationis, virosque militares, ac qui status et conditionis ceterorum sub ipsis militancium racionem habeant, constituere dignetur, atque eis instructionem dare super modo atque ordine leuandi huiusmodi gentes Comitatuum, ut videlicet habita certa et vera exploratione de periculis aliquibus premisso modo iminentibus, deque hostium eruptione ad deuastacionem alicuius Regni partis, aut arcis obsidionem. non ad leues et fere continuos quoscunque rumores, gentes ipsas dominorum ac Comitatuum excitent ad arwa; quandoquidem insurrectio huiusmodi, quantumuis particularis. sine grauibus sumptibus Regnicolarum, incommodoque miserorum colonorum fieri non potest. Maiestasque sua statuere et decernere dignetur, ne externi prefecti, si quos sua Maiestas in Regno habuerit, authoritatem vel potestatem habeant leuandi gentes dictorum dominorum et Comitatuum, vel in expeditione quauis inperandi, preter libertates Regni, veteremque consuetudinem ab antiquo obseruatam. (V.) Statutum est etiam nunc denuo, ne inposterum coloni usquam locorum, ad ulla opera quarumuis arcium vel fortaliciorum quocunque tempore gratis adigantur per Maiestatem suam, aut eius officialem vel prefectum quempiam ; quandoquidem neque ulla ratione ipsi multis atque iisdem grauissimis calamitatibus oppressi, ad extremamque prope ruinam iam redacti, huiusmodi amplius labores, quos scilicet proximis annis ferre coacti sunt, subire possunt, et Regnum liinc in vastitatem redigi, deique indignationem proculdubio