Notitia hungáriae novae historico geographica (Budapest, 2012)
Veszprém vármegye
SECT. II. DE OPPIDIS. PROC. SUPERIOR. OPPID. SZIRCZ, SZOMBATHEL 549 iam sensim subticescentibus.1 Ex eo tempore missi ex Silesia abbatiae administri, multis expensis quotannis2 ex Conventu Henricoviensv’ submissis, Papae domo eadem comparata habitabant, donec anno MDCCXXVI. ad diem IX. Iulii [p. 55.] ex arbitrio Georgii4 (Regnardo ei nomen est) in eremum hunc translati, primum in vico, cum novae coloniae positione simul viverent, deinde vero sumptibus eiusdem Henricoviensiss monasterii, auspice eodem Gregorio, abbate Henricoviensi,b et Szircziensi, anno MDCCXXVII. extra pagum ad orientem e regione templi veteris, ex eiusdem lapidibus, claustrum, templumque, eximiae opportunitatis, ponere occiperent. Iamque claustri structura tantum7 non in consummatam assurrexit fabricam; nec ullum est dubium, quin successive templum etiam, totumque aedificium suam indepturum sit perfectionem.8 Iam oppidum in vicum abiit, ut infra referemus. IV. SzombatheT Oppid u m Szombathely10 post fata comitis11 Eszterhazii12 Csesznekiensis d i - tioni Comitis Gabrielis Eszterház i de G ál á n t h a accessit. Adiacet silvae BakoniensN in septentrionem,14 in eandemque plagam recedit, a Papa milliarium quatuor intervallo.15 Iam nunc vicus16 alioquin17 copiosus, territorio18 gaudet angusto. Nam in septentrione,19 quadrante milliaris vix remoti ab eo sunt, Ászár, et Kis-Bér.,20 vicus uterque comitatus ComaromiensisP Paullo longius praedium Nádasd22 in silvis versus orientem, indeque in meridiem pariter deserta Hanta [p. 56.] et Teszér, in occidentem autem aestivum Börse vicus, desertum Nye'k, atque rursus versus septentrionem,23 Ászár, Szolga Győr24 quae singula vix25 remotiora sunt a pago nostro, quam ad iactum partim tormenti, partim sclopi manuarii. Itaque parcum, et vix sufficiens tam frequenti coloniae terrenum sublevatur aere ipsorum pro censu ex deserto Nyék. Solum quidem ubique laetum, nam praeterquam, quod planities, etiam proximum silvis. Sed neque hoc tam fertile, quam si laetamine condiretur. Alioquin validam arationis operam poscit, et nonnisi mixtum fert frumentum, nam satum triticum commutatur anno altero, tertioque in siliginem. Foenisecia legunt in silvis, per spatia earum aperta, neque cum gaudeant lignis, magnum exinde26 usurpant fructum. Itaque misere portant vitae suae necessitatem. Neque durare possent pauperculi, nisi modis variis, partim opellis, partim mercatione subinde lignorum sublevarentur. Etsi namque terrae subinde fertilem haberent messem, aquis tamen saepe ex silvis prorumpentibus,27 caelo * 15 1 quibus in quietem... sensim subticescentibus A p. 167. quibus motibus civilibus iam sensim subticescentibus in quietem rediit 2 corr. ex quot annis sec. A p. 167. 3 A p. 167. Henrichoviensi 4 A p. 167. Gregorii 5 A p. 167. Henrichoviensis 6 A p. 167. Henrichoviensi 7 suppi, a nobis sec. A p. 167. 8 A p. 167. add. nisi turbis regionis impediatur, a quibus ut liberatum augeri possit, et clementia regis, et aetatis amplificari, est quod eis ex animo adprecamur. Est enim quod agant, loco silvesti, et nisi magno labore et industria exstirpetur, nullo agrorum, et segetum beneficio subnixo. 9 Ap. 98. Szombathely 10 oppidum Szombathely A p. 98. Szombathely pagus 11 A p. 98. C. Francisci 12 A p. 98. Eszterhazi 13 A p. 98. Bakonyiensi 14 A p. 98. septemtrionem 15 A p. 98. add. estque illic comitatus pagus conterminus Comar<om>iensis 16 A p. 98. add. est 17 A p. 98. alioqui 18 A p. 98. add. tamen 19 A p. 98. septemtrione 20 A p. 98. Kis bér 21 comitatus Comaromiensis A p. 98. Comaromiensis comitatus 22 A p. 98. Nadasd 23 A p. 98. septemtrionem 24 Szolga Győr A p. 98. Szolgagyör 25 add. sec. A p. 98. 26 corr. ex ex inde 27 corr. txprorrumpentibus IV. Szombathely.