Notitia hungáriae novae historico geographica (Budapest, 2012)

Zala vármegye

SECT. I. DE OPPIDIS PENINSULAE MURAKÖZ. CSÁKTORNYA

491

Frustra praesidium petitis, frustraque vicissim Ad stolida, o stolidi, foedera confugitis,

Foedera firma Deo primum placuisse putato,

Caetera (crede mihi) commoditate1 carent.

Aspice, de nostris repetens exempla periclis,

Quid iuvet adverso bella movere Deo.

Aspice, praesidii quam sit spes frivola vanis,

Quam nil magnanimo pectore dextra iuvet.

Interea si quid patriae dum viximus almae,

Profuerint nostrae praelia militiae.

Quos iuvat historiam2 nostrorum audire laborum,

Dicite: Aerini molliter ossa cubent.

NOMEN IN ORBE BONUM, SPIRITUS ANTE DEUM.1 [p. 115.]

Plura non addimus,n-) ne fatigemus lectorem. Istud certum est, inauditum tota historia3 militaris virtutis exemplar Zrinium fuisse. Sed missis tandem Zriniis ad Csáktornyám redeamus.

§.VI.

Paret hodie Csáktornya Comitibus Althániis. Nimirum Zriniis seu morte naturali,4 seu violenta ac praecipue Adamo, de cuius ad Syrmium occubitu supra diximus, esse desinentibus,5 fisco regio Csáktornya, et6 adscripta huic vasta totius peninsulae7 dominatione accensa est. Ac fuit omnino pluribus annis in regis ditione, dum Marchioni de Prie pignori daretur a Camera. Itaque non potuit non, sub novo hoc, sed temporario hero quomo- docunque proficere oppidum: arce, ornamentis, quae recensuimus [p. 116.] ex Tollio, iam pridem nuda, et dehiscente etiam. Placuit tandem Caesari, ut Marchioni8 de Prie, aere, quod commodaverat fisco, ex asse repraesentato, sibi postliminio redderetur peculiaris. Sed neque hoc rerum habitu diutius Csáktornya perstiterit: quippe quam cum perpetuitatis iure, et omni circum ora, bonisque, et praediis Comiti Michaeli ab Althan, viro sibi unice caro dono dedit, axiomate simul Supremi Comitis Comitatus Szaladiensis

Csáktornyáé

heri:

Donatura Caesare Comiti Michaeli Althan:

Est in nostris adparatibus de Szigetho Hungáriáé Propugnaculo a Turea anno Christi mdlxvi. obsesso, et expugnato opusculum consecratum virtuti, et immortalitati illustrissimi, et Nobilissimi Domini Nicolai Comitis Zerini Generalis capitanei partium Regni Hungáriáé cis Danubianarum, Praefecti Szigethani etc. Ab Illustri Generoso, et Magnifico Domino Emerico Forgách Barone a Gymes, Equite aurato et Comite Trincsiniensi Genero collectum Opera Petri Albini Nivemontii Vittebergae anno 1587." forma quadripartita. Plenum id est elegiarum, epicediorum, et laudum Zrinianorum una cum imagine gemina, sagata altera, altera togata, in qua enim occubuit.

1 corr. ex comoditate 2 corr. ex hystoriam 3 corr. ex hystoria 4 naturali add. a nobis 5 corr. ex desiere 6 sic 7 corr. ex paeninsulae 8 corr. ex Marchio

' In libro etiam nomen poetae legitur: Valentinus Hellopoeus Zixovius Ungarus. Vide Forgách 158 j.f. p4f. " Hoc loco titulus opusculi, de quo agitur; a Belio citatus. Cf. Forgách 1587.