Notitia hungáriae novae historico geographica (Budapest, 2012)

Sopron vármegye

206

COMITATUS SOPRONIENSIS PARS SPECIALIS

Comitem, e via declinant, seu amicofisi, seu fame et lassitudine adacti. Magnam famulorum turbam trahebant. Excusavit Kérius1 II loci angustias, tantae multitudini2 impares, senos quisque famulos sumeret, reliquis foris degendum. Suspecta, iure, oratio videri poterat; sed illi, seu calamitatis sensu confusi, seu Deo impellente, libentes conditionem ineunt. Vix arcem ingressi, ut sublicium pontem adtolld a tergo vident; captos scilicet se sensere. Postridie Kérius,4 cui officii, quam amicitiae ratio potior, frequenti armatorum comitiva, Viennam deducit, Deum hominumque fidem necquidquam5 inclamantes, [p. 125.] Haec ad arcis historiam pertinet, quae ideo non potuimus non commemorare.

§.IX.

VII. Arx Keresztúr, seu Creutz

Keresztúr

Germanis

Creutz;

conditores

Nadasdii:

vicus adsitus, a quibus colatur? vini huiatis laus:

ager frumenti dives: spica inusitata:

Aliquot milliaribus distat ab hinc in orientem arx Keresztúr, Germanis Creutz, loco plano et campestri, modice in meridiem edito, in quo vinearum culturam habet. Castrum in quadratam formam cogitur, structura forti et laeta, quam fossae, alte depressae, circumveniunt. Conditores Nadasdii fuere, nihil relinquentes residui, quod ad ornamenta molis facere posse existimabant; sed, quum arte robustam fecerint, a natura situs destituitur; quo circa resistere diu vi hostium haud potest. Ceteroquin, cum habitatu opportuna sit, rarissime tamen, heros isthic diversari, adversum est; hospitio itaque, ditionis praefectum, accipit. Vicum arci subsitum, praeter Hungaros, Germanosque, Iudaeorum simul colluvies, inhabitat. Habet agrum, gignendo vino haud importunum, quod inde colligas, quod et Silesiis, delicatioris gustus mercatoribus, non raro sese adpro- bet. Frumenti autem solum, nusquam potest esse fertilius. A. MDCLXXXV. siliginem tulit tanti profectus, ut dignum putarent eruditi, cuius spicam insigni naturae prodigio excellentem, ad exteros deportarent. Ea certed) quae Ratisbonam delata est, longa fuit spithamam, et duos digitos, crassa pollices duos. Ex spica principe, sedecim aliae minores, iucundo ordine, prominebant, spissi contextus, et longarum aristarum. Cuius icona, heic expressisse, eo minus lectori displiciturum credimus, quo rariora sunt, munificae naturae, istiusmodi prodigia." [p. 126.]

d'* Vid. Hobergius, P. ii. Lib. vn. Cap. 26. p. 46."

1 Wagner 1719—1731.1. p. 245. Kerius 2 Wagner 1719-1731.1. c. multitudinis 3 Wagner 1719-1731.1. c. attolli 4 Wagner 1719-1731.1. c. Kerius 5 Wagner 1719-1731.1. c. nequidquam

I In hoc nostro quo utimur manuscripto (G), ac in ceteris manuscriptis Comitatus Soproniensis, quae hanc partem continent (A, B, C, F) frustra icona spicae illius requiras, quem icona e libro Hobergii, ubi in loco a se citato invenitur, Belium transsumere voluisse verisimile est. Vide Hohberg 1695. II. p. 46.

II Fiat Hohberg 1695. II. p. 46.