C. Tóth Norbert: Az esztergomi székeskáptalan a 15. században III. rész. Az ún. 1397. évi esztergomi székeskáptalani egyházlátogatási jegyzőkönyv - Subsidia ad historiam medii aevi Hungariae inquirendam 13. (Budapest, 2021)
Tanulmány - 1. Az ún. 1397. évi egyházlátogatási jegyzőkönyv
104 Az ún. 1397. évi egyházlátogatási jegyzőkönyv 1.15.3. A jövedelmek elnyerésének feltétele vizitáció szövege 1515. aug. 13-i oklevél szövege quis existat, qui predium desolaverit vei deterioraverit, vei predium sibi assignatum ad populandum, habita temporis consideratione, quanto videlicet tempore predium tale possederit, non populaverit aut melioraverit, ita quod malitia vel negligentia sua constiterit desolasse, deteriorasse vel non populasse, si secundum vacans optare voluerit, nullomodo admittatur. Immo et illo predio, quod deterioratur, privetur et alteri conferatur, qui ipsum populet et melioret, et talis sine predio maneat, quousque capitulo videbitur." a jogtalanul becsmérlők és gyalázkodók büntetése „statutum est igitur et ordinatum, quod quicunque ex predictis dominis de capitulo, quacunque prefulgeat dignitate, in loco capitulari alterum verbis provocativis, vituperiosis, seditiosis seu iniuriosis invaserit, penis infradeclarandis subiacere debeat, puta quatuor mensibus integris in medium dominorum capitulariter congregatorum sive congregandorum accedere non valeat, et infra eosdem menses proventibus occurrentibus privatus habeatur et nullam gratiam superinde consequi valeat, et interim iniurians iniuriatum aut per se, aut per medias persones reconciliare teneatur" „iuxta tenorem nostrarum constitutionum et statutorum dicimus dolentesque pronunctiamus et condemnamus ipsum magistrum Iohannem de Zathmar illicite et temerarie prescripta verba iniuriosa dicto domino lectori irrogasse eundemque magistrum Iohannem de Zathmar incurisse penam statuti nostri, que est, ut si quis dominorum de capitulo iuriatus fuerit, exclusus habetur a capitulo per menses quattuor et interea fructus nullus percipiat ac reconciliari teneatur interea iniuriatum, et ita dictum magistrum Iohannem ... suis demeritis exigentibus occasione premissorum de capitulo nostro excludimus per quttuor menses et ita dicimus, declaramus, pronunctiamus etc. omni meliori modo fere alienum esse volumus et decernimus, qua possimus iuxta tenorem statuti nostri" - Registrum Strig. 112-113. Maradva még a káptalani statútumok szövegénél, még egy érdekes helyre kell felhívni a figyelmet. A kanonokok a kilencedik pontban a javadalmasoknak járó jövedelmeket részletezték, illetve, hogy kinek-milyen esetben jár vagy nem jár. A második címben „a nem helyben lakó kanonokok" járandóságáról (Non residentibus quantum dari consuetum est) is szót ejtettek, és elmondták, hogy azok, akik királyi vagy királynéi szolgálatuk miatt nem tartózkodnak a káptalanban, az esztergomi egyház régi szokása szerint kanonokságuk cí