Varga Endre: Úriszék XVI–XVII. századi perszövegek (Magyar Országos Levéltár kiadványai, II. Forráskiadványok 5. Budapest, 1958)

DUNÁNTÚL

* Causa generosi domini Adami Viczay de Lóös veluti domini terrestris et actoris contra providos Stephanum Nehesz, Paulum Nagy, Blasium Fabian, Tomam Balogh et Blasium Bajon, iuratos cives et reliquos universos incolas oppidi Lóós, colonos videlicet et inquilinos suos velut incattos ac in separata carta exhibendos. In persona praefati domini A Stephanus Darás proponit, quod licet omnes et universae rurales personae lege naturae et civili vei iuxta etiam titulum 25. partis tertiae operis Tripartiti dominis suis terrestribus et temporaneis mera et perpetua Servitute subiecti fuerint, prout et iam subiicerentur ; et hanc ipsam servitutem et obsequii humilitatis et fidelitatis homagium dicti quo que I-ï tarn praedecessoribus ipsius domini A et eidem quo que iuxta impositicnem et commissionem ipsis factam praestarunt et subierunt ; proximis tarnen temporibus, quibus ducti respectibus ignoratur — divino ac humano timoré postposito fidelitatisque ipsorum homagio, quo eidem domino A veluti domino ipsorum terrestri praescripta lege naturali et civili obligabantur, neglecto — in praestandis servitiis suis colonicalibus et inquilinariis, de more vetustaque ipsorum conditione id requirente, immorigeros sese praebuerunt. Imo pro temerario ipsorum ausu eidem domino A sese opposuerunt, manifeste reluctarunt,

2 nec pro domino ipsorum terrestri agnoverunt, contra eundem dominum A rebellarunt. Ac erga illustrissimum dominum comité m regni Hungáriáé palatinum

3 inscio, invito et irrequisito ipso dtmino A confugicntes, gravi cum querela quasi lsnuntabiliter et lacrimabundi eundem dominum A coram dicto domino comité palatino sinistre infer mando accusarunt et detulerunt : quod videlicet divinis et naturae legibus posthabitis nullo Christianitatis habito respectu, intolerabilibus et inconsuetis exacticnibus, continuis laboribus noviterque adinventis impositionibus et ntnari

4 extorsicnibus per eundem dominum A in dies aggravarentur ac miserum in modum tractaientur in tantum, ut brevi ad extremam pauperiem rcdigi necesse habeant, Nec hoc contenti, verum ut temeram ipsorum oppositionem et rebellionem magis testatam redderent, nulla assignata legitima causa, pro asylo et auxilio, neglecto ipsorum domino, aliorsum excursissent et cum aliis, quadam cautione mediante, convenissent ac sub huiusmodi exquisito colore quandam praetensam ablicentiationem attentare non formidassent. Ad extremum in maiorem despectum ipsius domini A sub termino istiusmodi attentatae ablicentiationis coram domino A turmatim obambulantes, pileos apponere ausi fuissent,

5 verbis interim dehonestatoriis, prout inter plurima vulgo : Az mi vrunk fuytöszik

6 mast palatínus konyhaian, publice et palám proscidissent. 2 Helycsen : reluctantur vagy rcluctati sunt (ellenálltak). 3 Gr." Esterházy Miklós, 1625—1645. közt volt nádor. 4 Helyesen : nonarum. 5 A jobbágy földesura előtt csak levett kalappal jelenhetett meg. A lózsiak önérzetes viselkedése a földesúri móltóság súlyos megsértését jelentette. 6 Fűtőzik, melegszik, ott lebzsel.