Az Egri Múzeum Évkönyve - Annales Musei Agriensis 15. (1977)

Lagzi István: Adatok az egri lengyel katonai tiszti tábor történetéhez (1939–1945)

István Lagzi NIEKTÓRE ZAGADNIENTA DOTYCZACE HISTORII POLSKIEGO OBOZU OFICERSKIEGO W EGERZE (1939-1945) Resume Jesieniq, 1939 roku, w pierwszych tygodniach II wojny swiatowej, na Wçgry uszïo okoló 60 tysiçcy obywateli polskich. Okoló 2 tys. sposród nich zostaío zakwaterowanych w komitacie Heves (w tym znaczna czçsc w stolicy komitatu — Egerze). Pierwszi uchodzcy przybyli do Egem 22 wrzesnia 1939 roku, czçsciowo pociq,giem, a czçsciowo samochodami. Przewazaj^cq, ich czçsc stanowili wojskowi. Pojawienie sic pierwszych ofiar II wojny swiatowej w Egerze (w chwili przyjazdu) wywolaío zdumienie. Wielu mieszkahców miasta dopiero wówczas w peíni uswiadomilo sobie fakt wybuchu wojny, wraz ze wszystkimi okropnosciami, jakié ze sóba, niesïa. W momencie przyjazdu drugiej grupy Polaków (23 wrzesnia) wiçkszosc mieszkanców Egeru zdawaîa juz sobie sprawç z tego, kim byli oficerowie noszq-cy niezwykle ezapki, a takze z przyczyn ich ucieczki i przyjazdu do Egeru. Przybywaj^cych do miasta uchodzców ludnosc przyjçla z ogromnym szacunkiem, czçsto rozlegaïy sic okrzyki: „Niech zyjaPolacy /". Polskich oficerów przybyîych do Egeru umieszczono w budynkach chlubiq,cego sic historycznq, przeszíosciq,, sredniowiecznego zamku. Oficerowie wyzsi stopniem (majorowie, podpuîkownicy, puîkownicy) otrzymali stosunkowo wygodne kwatery w pokojach na I piçtrze, poïozonych w gîownym budynku zamku. Do ewidencji Polskiego Obozu Oficerskiego na terenie zamku nalezaîo pocza,tkowo 500, a w niedîugi czas potem ok. 750 osób. Czçsc oficerów zakwaterowanych w zamku przeniesiono wkrótce do Bursy przy ulicy Káptalan. Inn^ grupç oficerów (gíównie wyzszych: majorôw, podpuíkowników i puíkowników) umieszczono w hotelu „Nemzeti". Znacznq, czçsc mîodszych oficerów (podporuczników i poruczników) zakwaterowano w budynku îazni miejskiej. Osoby cywilne przybyle wraz z oficerami (czîonkowie rodzin) mieszkaly w domach przy ulicy Álmagyar nr 7 i przy ulicy Csokonaiego nr 8, a takze w budynku elektrowni przy ulicy Sas. Bardziej wymagaj^cej czçsci uchodzców (oficerom sztabowym) zapewniono kwatery w hotelu „Korona". Wsród oficerów przebywajq-cych w obozie mozna byío spotkac przedstawicieli Dowództwa Okregu Przemysl, 1 pulku obrony przeciwlotniczej, 56 pulku piechoty, 10 dywizji, 14 pulku kawalerii, 32 pulku artylerii oraz wielu przedstawicieli naczelnego dowództwa armii. Wsród oficerów rezerwy byl nauczyciel gimnazjalny, lekarz, wíasciciel ziemski, weterynarz, ksiçgowy, urzçdnik bankowy itp., a wsród podoficerów i szeregowców byí murarz, szewc oraz rzeznik. Warunki zdrowotne nie byly — pocz^tkowo — najlepsze, jednakze dziçki szybkiej pomocy wladz cywilnych nastí^pila znaczna poprawa w tej dziedzinie. Pod wzglçdem wyzywienia wszystko odbywaïo sic tak, jak to uprzednio zaplanowano. Organizacja wyzywienia, jego ilosc i jakosc wywierala znaczny wpíyw na swiezo internowanych oficerów. Po uplywie pierwszych tygodni poczçïa sic ksztaîtowac wewnçtrzna struktúra 330