Janus Pannonius Múzeum Évkönyve 22 (1977) (Pécs, 1978)
Természettudományok - Horvát Adolf Olivér: Potentillo-Quercetum (sensu latissimo) Wälder, I.
POTENTILLO-QUERCETUM WÄLDER I. 37 des Mecsekgebirges. Charakteristische UnkrautAssoziationen der an Stelle der Wälder entstandenen Ackerfelder sind: Thlaspio-Fumarietum und Silenetum (Melandryetum) noztiilori Oberd. 57, Görs 66. Bei Mainz (19. 6. 1974) habe ich neben Weingarten in mikroklimatisch warm Lokalitäten extrazonal nach Sukcession von Mesobrometum in Richtung zu Potentillo-Quercion non typicum bemerkt mit Prof. Lang von Frankfurt: Ranunculus polyanthemos, Carex montana, Tanacetum corymbosum, Viola hirta, Tritolium alpestre. Genista elatior, als Potentillo Qu.-A.rten gemischen mit thermophylen Taxa: Viburnum lantana, Rosa spinosissima, R. germanica, Sorbus torminalis, Peucedanum cervaria. Inula salicina, 1. hirta, 1. conyza, Anthericum ramosum, Asperula tinctoria, Tritolium montanum, Stachys recta, Coronilla varia, Centaurea scabiosa, Helianthemum ovatum, Teucrium chamaedrys, Bromus erectus. 4. Das Potentillo albae-Quercetum der Tschechoslowakei, von Polen (Sarmaticum). und Deutschland-Ost Potentillo albae-CLuercetum typicum Species characteristicae subordinis: I. Hieracium sabaudum III (Qu.-F.) — Serratula tinctoria IV, Carex montana III, Lathyrus niger III (Qu.-p.) — Viola riviniana III, Genista germanica II, Hieracium lachenalii IL (Qu. r.) IL Festuca heterophylla III, Primula veris II (Qu.F.), Hypericum montanum III, Silène nutans II, Inula conyza I (Qu. p.) — Luzula albida II, Veronica officinalis IL (Qu. r.) Combinatio typica specierum subordinis: I. Campanula persicifolia IV, Tanacetum corymbosum III, Galium sylvaticum III, Lathyrus vernus III, Calamintha clinopodium II (Qu.-F.) — Betonica officinalis IV, Veronica chamaedrys IV, Vincetoxicum hirundinaria III, Galium mollugo II, Trifolium alpestre II, Viola hirta II, Inula salicina I, Solidago virga-aurea I (Qu. p.) — Hieracium sylvaticum III (Qu. r.) IL Acer campestre III, Quercus petraea III, Rosa canina III, Crataegus monogyna II, Astragalus glycyphyllos III, Convallaria majális III, Melittis carpatica III, Poa nemoralis III, Digitalis grandiflora IL (Qu.-F.) Species characteristicae foederationum : I. Pulmonaria angustifolia V, Galium boréale III, Campanula rapunculoides II, Melica picta II, Laserpitium pruthenicum II, Potentilla alba II, Ranunculus polyanthemos I, Vicia cassubica I. (Qu. P.) II. Lembotropis nigricans II, Lychnis viscaria II (Qu. r.) Species differentiates associationis: Dianthus superbus III, Hierochloe australis I, Silène nemoralis I. (Qu. p.) (Mráz, 1958) Sarmatische, typische Potentillo albae-Quercetum Arten in Laubkronenschicht: Pyrus, Populus tremula, Sorbus torminalis, Tilia cordata, Acer campestre, Carpinus, Quercus petraea, Qu. robur, Qu. pubescens, Betula verrucosa, Sorbus aucuparia, A. platanoides, Pinus, Malus, Prunus avium, Ulmus minor, U. montana, Fraxinus excelsior, Fagus. In Strauchschicht: Corylus, Crataegus, Rosa canina, Frangula alnus, Juniperus, Rubus saxatilis, Rhamnus, Ligustrum, Euonymus verrucosus, Berberis, Lonicera sylosteum, Viburnum lantana, V. ориlus, Rosa tomentosa, R. gallica. Cornus sanguinea. Daphne mezereum. Über das quantitative Vorkommen der Charakterarten und der Elemente der Artenkombination gibt die beiliegende Tabelle Aufschluß. Bezüglich der übrigen Arten siehe die Tabelle im zitierten Werke von Mráz. Das typische sarmatische Potentillo-Quercetum ist in der Tschechoslowakei am reichsten an Arten. Am ärmsten ist es in Polen. (Von den Arten der Tabelle fehlen 72!) Arm ist die Assoziation auch in WestDeutschland. (Von den Arten der Tabelle fehlen 38.) Am reichsten ist diese Assoziation an Floraelementen in der Tschechei. (Von den Arten der Tabelle sind nur 6 nicht vorzufinden.) Es gibt in der Assoziation auch Fagetalia-Elemente: Carpinus, Daphne mezereum, Lamium galeobdolon, Anemone nemorosa, Phyteuma spicatum, Asarum europaeum, Carex sylvatica, Actaea spicata, Galium odoratum, Vinca minor, Tilia cordata, Acer platanoides, Prunus avium, Majanthemum, Stellaria holostea, Mercurialis perennis, Oxalis acetosella, Fagus. Auch die Arten der Querco-Fagetea und Qu. robur sind vertreten. Auch die bei Hakel befindlichen, in einer trockenen Zone in Mitteldeutschland, auf Lössboden untersuchten Assoziationen sind den Assoziationen der Tschechoslowakei ähnlich. So sind auch die zwischen Main und Werra befindlichen Potentillo albae-Quercetum calamagrostidetosum arundinaceae Assoziationen sind denjenigen der Tschechoslowakei ähnlich. Carex montana, Poa nemoralis, Lathyrus niger, Galium sylvaticum, Betonica oííicinalis, Serratula tinctoria, Potentilla alba, Dianthus superbus, Viola hirta, Convallaria sind die Charakterarten, mit charakteristischen Artenkombinationstaxa, sowie mit acidoklinen Fagetalia — und Quercion roboris — Flora-Elementen und mit Luzula albida. Bei Kyffhäuser, auf einem, aus Gips entstandenen Boden, unter verkarsteten pedologischen Verhältnissen kann eine subkontinentale Assoziation bereits mit pannonischem Charakter gefunden werden, ein nicht ganz typisches Potentillo-Quer cetum s. str. mit Inula salicina und mit Peucedanum cervaria. Diese Assoziation mit ihren bereits submediterranen-subatlantischen Zügen hebt sich aus dem Sarmaticum hervor und nähert sich der Foederation Potentillo-Quercion s. 1. mit südlichem Charakter. Die Assoziationen auf dem Keuper-Mergel-Boden