Rationes collectorum pontificorum in Hungaria. Pápai tizedszedők számadásai. 1281–1375. (Budapest, 1887. Mon. Vat. Hun. I/1.)

transferrentur. Idcirco Pontifex a GERARDO rogatus 3. Jul. a. 1278 praecepit, ut restantes pecuniae sub responsabilitate et onere restitutionis conferrentur a collectoribus in locum tutum, Zagrabiam aut Segniam (Zengg), tradendae ibidem in manus commisarii papalis.

1 GERARDUS pluribus annis elapsis Episcopus Caiacensis creatus (1283 —1293) non amplius tanto cum íervore, quanto antea, colligendis decimis insistere potuit. Idcirco HONORIUS P. IV. 6. Jan. a. 1287 '

m ems locum ADAMUM de POLONIA, canonicum Cracoviensem, collectorem decimarum nominavit pro memoratis regnis, ornatum iuribus, obstrictum obligationibus antecessoris.

2 De actis et gestis novi collectoris non constat nobis in particulari; quod autem nec iste íinem suum plene sit assecutus, quod pluribus elapsis annis pecuniae adhuc exigendae restarent: testatur epistola BoNiFAcn P. VIII. 17. Sept. a. 1301 ad suum in causa decimarum commissarium scriptaJ Rationem huius facti in perturbatis rebus ultimis saeculi XIII. decenniis, et in dissidiis de throno ortis reperies. Haec est brevis história tributi titulo decimarum collecti, cuius novissimae rationes sub primo numero nostrae collectionis

4 modo primam aspiciunt lucem. GERARDI de MUTINA breves rationes de decimis, in provinciis tribus sibi commissis collectis, habentur in manuscripto archivi Vaticani «Rationes collectoriae Nr. 213» inscripto. Codex iste in forma folii, 65 fólia in membrana continens (37*5 cm. altitudinis, 26 cm. iatitudinis), collectorum illo tempore in christianum orbem emissorum — numero 27 — supremas nobis conservavit rationes, sine notata origine singularum summarum. Inter rationes collectorum, illae quae confectae sunt a collectore Hungáriáé Poloniae et Sclavoniae, quartum occupant locum et leguntur in foliis 7—10 manuscripti. Fol. 30. rationes collectorum eadem manu, probabiliter in camera apostolica, descriptae his terminantur verbis: «Hoc est inventarium seu liber ordinatus per venerabiles patres etc. deputatos de omnibus regnis, provinciis et terris, in quibus tempore domini GREGORII Pape X. (1271 —1276) et post ipsum collectores et superintendentes deputati fuerunt ad colligendum decimas pro subsidio Terre Sancte.» Reliquis paginis exhibentur diversa manu descripta documenta, in causa decimarum in singulas provincias expedita, atque elenchus decima1 Theiner, Mon. Hung. I. p. 327. 2 Theiner, Mon. Poloniae I. p. 99. 5 Theiner, Mon. Hung. I. p. 386. 4 V. infra p. 1—12.