Linzbauer, Franciscus Xav.: Codex Sanitario-Medicinalis Hungariae 3/1 (Budae, 1853)
Regimen Francisci I. imperatoris ac regis
754 Usus cujuscunque demum musicalis instrumenti in infirmaria perinde vetitus est, atque sequioris sexus personis aegrotum invisere cupientibus eorsum accessus severissime prohibitus. Ne autem individua pro servitio aegrotorum destinata per inurbanum cum illis agendi modum in explendis obligationibus suis desint, eademque servitii taedeat; ex eo interest cujusvis aegroti, ut humanum se illis exhibeat, effecturus hac ratione, quo illi potius ex amore proximi, et compassione, quam ex debita obligatione servitia expleant. Ad conservandam tam cubilium infirmariae munditiem, quam aeris salubritatem necessum est, ut quisque infirmariam intrans ad primam januam cothurnos aut ocreas, vel calceos sibi purget, ac per tempus suae illic morae a frequentiori salivae ad pavimentum sputu abstineat. Januae per unum quemque lente omnino et aperiantur et claudantur, quivis porro intrans et exiens januas occludat, si praeseriptum est, ut clausae teneantur. Nemo aegrotorum ordinationes medicas transgredi, e lecto surgere , aut indusia mutare, vel levius, quam praescriptum fuerit, se tegere praesumat. Vasis nocturnis prope lectum collocatis, uti sunt: sellae familiaricae, matellae et vitra urinae propriis quisque, non autem vicini sui utatur. Qui aegrotos invisum venerint, his ad lectos infirmariae nec considere, eo minus decumbere licitum est. Cum pro omnibus occurrere queuntibus casibus leges in antecessum praescribere impossibile sit, ex eo necessum est, ut cuncti aegroti praescripto Medici se plene committant. Quodsi illud observare recusarent, tum causas Turmae Praefecturae proponere tenentur, quae dein necessarias pro eorum possibili satisfactione dispositiones factura est. Vasa ciborum, potus et medicamentorum, aliosque in usus destinata summa in munditie serventur. Instructio pro Turmae Medico et Chirurgo Regulamento huic alioquin jam inserta est, cui proinde illi qua immediati infirmariae curatores se exactissime conforment. In casibus mortis occurrere queuntibus ordo funebris in militari Regulamento praescriptus pro cynosura sumatur. Caput VI. De Coquo seu Tracterio et de victu. Siquidem bonus ordo domesticus nullatenus subsistere possit, Praetorianis victus causa huc illuc dispersis existentibus; hinc Tracterii in aedibus praetorianis domicilium habituri eo etiam major necessitas est, quod id non modo occasionem debita contrahendi haud parum praepediturum sit, ast aegrotorum quoque cura et intertentio id inevitabiliter deposcat. Pro Tracterio deligatur vir cumprimis boni moralis characteris, pacatus, et concordiae amans, qui una artem coquinariam exacte intelligat, et, si possibile , opes etiam aliquas possideat. Ut autem defectus atterendorum de tempore in tempus cultrorum et fuscinarum , linteae item mensalis supellectilis, et culinae vasorum, aliorumque praecise per Tracterium comparandorum mobilium et utensilium suppleatur, 400 floreni Tracterio e cassa Turmae quotannis numerabuntur, adeoque nonnisi mensae, et ligneae sedes per Turmae oeconomiam procurandae suppeditabuntur. Vini et cerevisiae epocillatio pro universo Turmae personali statu Tracterio huic aeque concessa habetur, qui si Datias (7'atz- und Umgeld) persolverit , etiam extra aedes praetorianas cibos et poculenta mittere potest.
