Schuster, Joannes (szerk.): Pauli Kitaibel M. D. Prof. Chemiae ac Botanicae: Hydrographica Hungariae 2. (Pest, 1829)
Aquae Comitatus Sárosiensis
AQUAE BARITU ENSES 171)5. ií) Repraesentatio ad Magistratum L. R. Civitatis ßartphensis dd. 21 Julii 1795. Vi Benigno-gratiosi Intimati dd. 2 Junii 1795 provincia mihi delata est, Aquas in Territorio L. R. Civitatis hujus scaturientes chemice examinandi, ac de meliore scaturiginum conservatione * uti et de methodo, qua Aquae ex illis haustae peregre mitti possint, deque ponendis aediliciis cum A.mplissimo Magistratu consultandi. Quod ad analysim chemicam Aquarum liujatium ad- tinet, eam tempore, quo hic moratus sum, pro maxima parte jam peregi, et comperi, eas Acrem fixum seu Acidum aereum copiosum, Ferrum quantitate sat magna, Salem item communem , aliquid etiam Natri et Salis Glauberi, ac nonnihil Calcariae continere. Haec, licet perfectum examen chemicum adhuc non absolvant, nihilominus docent, ab efficacia illarum optimos effectus in sanandis mullis morbis exspectandos esse , id quod domi uberius discutiam et Excelso Consilio Regio proponam. Ad hoc cum successu exsequendum Amplissimum Magistratum rogare debeo, ut mihi lagenas, quas D. Physicus L. R. Civitatis hujus istum in fmem procuraverat, ejusdem sub inspectione Aqua de scaturigine prima, ac secunda, ut et de una earum, quae pro balneis adhibentur, aequo numero repleri, post aliquot horarum moram probe obturari’, ut sciam, e qua scaturigine sint, signari, in cistam cum musco debite componi, ac Pesthinum transmitti curet. Circa reliqua puncta autem , quorum discussio cum Amplissimo Magistratu instituenda mihi demandata est, sequentia proponenda habeo. I. Circa meliorem scaturiginum conservationem suadeo, ut praeprimis curetur, ne sordes aut immediate 2
