Kitaibel Paulo - Tomtsányi Adamo: Dissertatio de terrae motu in genere ac in specie Mórensi anno 1810 die 14. januarii orto (Budae, 1814)
Sectio I. De causa terrae motus in genere, ac in specie de causa motus Albensis
Varia terrae motu» directio, propagatio, intensio, duratio. 76. Ex his facile jam intelligitur; cur motita terrae non ubique asl easdem a foco distantias protendatur; cur item certa qUadam directione plerumque decurrat, qua scilicet rimae, cuniculique subterranei porriguntur. Cur loca non ulla tunc etiam lirma persistant, dum alia circumsita violenter agitantur. Dum Chalcis tremuit, Thebas stetisse ait Seneca IVat. Quaest. L. 6. Cum laboraret Aegeum, tam propinguas illi Patras de motu solum audivisse. Nos quoque in eo, quem descripsimus motu comperimus ; e tercentis , et amplius majoribus mötibus , quibus Moór, cum locis circumsitis agitatum gemuit; vicinissimum üli Csóka, de motu plerumque vix quidquam sensisse. Dum in Csákvár turres, ac donjus plures vim primi motus sustinere non possent, multo ad Moór propinguius , medioque inter utrumque loco situm Gánth, vix laesum fuisse; dum Bodaik, Csurgó eum immani damno, plus vice simplici agitaretur, pro- pinguum illi Sz. György , immobile plerumque stetisse5; dum pars una possessionis Csernye, multo magis quam Sz. György a foco distantis, magno motu laboraret, aliam ejus partem notabiliter minus vexatam fuisse. Iritelligi potest secundo, cur primus terrae motus maximus plerumque*esse soleat, omnesque reliqui minus in urbes, terrasque saeviant. Postquam enim primus ille vehemens, igni, reliquisque substantiis elasticis exitum fecit, reliquiae deinde remanentis fluidi, non idem possunt, nec illis pugna amplius est, cum jam facilem viam inveniant, se- quanturque illam, qua prima vis, ac maxima evasit. Intelligitür tertio , cur peracto primo motu, raro admodum terris illico plena quies redeat, quin iterum pauca post minuta, horas, aut dies in eosE 2 dena 67
