Kitaibel Paulo - Tomtsányi Adamo: Dissertatio de terrae motu in genere ac in specie Mórensi anno 1810 die 14. januarii orto (Budae, 1814)
Sectio II. De terrae motu Moorensi speciatim, qui anno 1810 die 14. Januarii in provincia Albaregalensi saeviit
chorae ad firmandum aedificium Immissus, ita es* flexus , ut utrinque ad angulum 3o. circiter graduum promineat j alibi etiam perticas ferreas ruptas vidimus; Moórensium quidam, qui tempore' primi terrae motus a monte Csóka domum revertebantur , auditis pone se fragoribus respicientes, montem se sequi putarunt : tanta erat vehementia, qua movebatur! Plures, qui fragoribus, et motu territi fugere tentarunt, repercussi sunt, et parietes sibi obviam moveri viderunt; campanae in turribus aliquot locorum tantopere sunt commotae, ut sonum ediderint; plures homines , sub dio constituti, terram fluctuum instar elevari , ac deprimi viderunt, et se se ad pedalem majoremve altitudinem attolli senserunt; etc. 38. Animadversione autem dignum est, saepe in locis vicinis magnam vehementiae diversitatem obtinuisse : sic in Suiir, pago a Csernye non procul distante, in pagis Gánth, et Csóka monti hujus nominis, et oppido Moór vicinis, minus vehementem fuisse motum , docent effectus in his multo minores, quam in locis propinguis. 39. Inter motus reliquos vehementiores erant, qui post primum sub horam yam ejusdem vesperi, tum 2ima Januarii inter tertiam, et quartam po- meridianam, atque a8va ejusdem mensis inter 5- tam, et 6tam vespertinam, vel, ut alii asserunt, sub quintam ingruebant. Atque inter hos ille 21. Januarii tam vehemens fuisse dicitur, ut plura aedificia, per primum labefactata diruerit. Omnes autem reliqui tam mites erant, ut nihil damni intulerint 4-0. Caeterum iisdem horis, quibus crebriores fuisse motus, supra notavimus, etiam validiores erant succussiones, ut tamen, et in his discrimen observatum sit: omnes nimirum unanimiter affirmant, matutinas vehementiores fuisse vespertinis, . :> ■ / uti
