Kalocsai Főegyházmegyei Körlevelek, 1908

Index

— 18 — narium ex his verbis satis intellexisse periculum matrimonii mere civilis subesse; quum tamen Ordinarius potius debeat praesumere oratores, ut ut jam — haud recíe quidem — in foro civili rein componere inceperint, nequaquain tamen paratos esse, dispensatione ecclesiasticá denegatá, in solo matrimonio civili permanere. Itaque parochi est supra citatis verbis pro re nata clare adjicere haec vei similia: „et oratores adeo fragiles sunt, ut merito timendum sit, ne denegatá dispensatione, matrimonium mere civile contrahant." Aliud exemplum. Quidam pro causa protulit hoc: „Si oratores dispensationem non obtinuerint, conjunctione mere civili debebunt (kénytelenek lesznek) esse contenti." — Quomodo vero parochus ad necessitatem matrimonii provocare potest ?! ubi e contrario fideles, non obtentá dispensatione, non ad matrimonium civile convolare, sed potius a voto matrimonii resilire obligati sint. Expressio itaque illa valde inconsiderate prolata est et causam canonicam nequaquam constituit. Quodsi parochus nefors periculum matrimonii civilis indicare intendit: quare, quaeso, non clara sed hujusmodi inepta verba adhibuit? — Idem valet etiam de sequenti „causa": „Quum jam — inquit — coram offtciali civili semet pro contrahendo matrimonio insinuaverint: amplius resilire non • possunt." — Cur non possent? Aliquis pro unica causa dispensandi hoc protulit: „Quum oratori virtutes defunctae uxoris apprime notae sint: persuasum habét fore ut cum sorore defunctae uxoris aeque beatam ducat vitám." — Valeat quidem haec causa pro oratore, cur hanc mulierem aftinem potius quam aliam ducere optet; sed Ordinarium non desideria nubentium, sed causae canonicae moveant oportet. Item quidam parochus, periculo matrimonii mere civilis ut unicá causá canonica, eoque satis ambiguis verbis prolato, ad clariorem semet exprimendi rationem provocatus „non sum — inquit ----- ausus oratores interrogare, an periculum matrimonii mere civilis subsit; ne hujusmodi sciscitatione illos ad peccaminosa conamina ipse quodammodo provocarem." — Jam quis quaeso Ordinarius in tali casu dispensationem concesserit ?! dum causam canonicam nec ipse parochus audeat asserere. - Caeterum in hoc casu alia quoque inanifestatur parochi imperitia; acsi nempe oratores de intentione mere civiliter contrahendi directe interrogandi essent! Alia inepta causa prolata est haec: „Oratores denegatá dispensatione, forsitan mere civiliter jungerentur." — Quod „forsitan" evenire potest, nondum est probabile, adeoque dispensandi causam non constituit. Nec denique in his verbis invenitur causa canonica: „ Optandum est, ut post actum civilem coram ecclesia quoque statim contrahant." -— Vera quidem haec sunt; sed non demonstrant certo fore vei probabiliter eventurum esse, ut actus civilis. etiam non obtentá dispensatione ecclesiasticá peragatur. Parochus quidem potuit ipse tale periculum videre in casu: sed quod parocho patet, Ordinario non liquet, nisi clare exponatur. Et haec quidem de causis canonicis clare et non ambigue proferendis dixisse sufficiat. Quum vero heic de causis canonicis sermo incidit, in memóriám DD. Parochis revoco, ejusmodi causas a potiori oratricem respicere. Ecclesia nempe id optat, ut quaevis honesta puella, — nisi ad statum virginalem semet vocatam sentiat — paris conditionis virum obtineat. Quum autem ex ipsa rei natura pateat hoc respectu conditionem viri multo favorabiliorem esse quam mulieris, suapte sequitur ecclesiam in dispensationibus concedendis potius oratrici quam oratori favere. Nihil ergo passim, vei