Szent Benedek-rendi katolikus gimnázium, Győr, 1911

44 5

6 Peschel—Rüge: I. m. S. 198. 5

7 Lactantius: Institutiones divinae, 1. III, 24. „Quid illi, qui esse contrarios vestigiis nostris Antipodas putant, num aliquid loquuntur? aut est quisquam tam ineptus, qui credat esse homines, quorum vestigia sint superiora, quam capita ? aut ibi, quae apud nos jacent, inversa pendere ? fruges et arbores deorsum versus crescere? pluvias et nives et grandinem sursum versus cadere in terram

... Quae igitur illos ad Antipodas ratio perduxit ? Viderunt siderum cursus in occasum meantium ; solem atque lunam in eamdem partem semper occidere, atque oriri semper ab eadem. Cum autem non perspicerent, quae machinatio cursus eorum temperaret, nec quomodo ab occasu ad orientem remearent; coelum autem ipsum in omnes partes putarent esse devexum, quod sic vifferi, propter immensam latitudinem necesse est: existimaverunt, rotundum esse mundum, sicut pilam, et ex motu siderum opinati sunt coelum volvi, sic astra solemque, cum occiderint volubilitate ipsa mundi ad ortum referri . . . Hanc igitur coeli rotunditatem illud seqnebatur, ut terra in medio sinu ejus esset inclusa. Quod si ita esset, etiam ipsam terram globo similem; neque enim fieri posset, ut non esset rotundum, quod rotundo conclusum teneretur. Si autem rotunda etiam terra esset, necesse, ut in omnes coeli partes eamdem faciem gerat, id est montes erigat, campos tendat, maria consternât. Quod si esset, etiam sequebatur illud extremum, ut nulla sit pars terrae, quae non ab hominibus caeterisque animalibus incolatur . . . At ego multis arguments probare possem, nullo modo fieri posse, ut coelum terra sit inferius, nisi et liber iam concludendus esset, et adhuc aliqua resterent, quae magis sunt praesenti operi necessaria." 5

8 Philoponos : De mundi creatione, 1. III, c. 10, p. 119. "Hateu Ss <><paipaç 'J—XPYZI tó ij—èp O'JTS Ss /.uXivopou, c!>ç toT; ©soScopou Xo/tsî O'JZZ wo

S

oü; sgtiv f.tUG'j, o'jtô xllo'j Tivo; cyriy.xzoç Xiyo rouoyasvwv, yàp toútojv jmIZX >J.r,x.o:, zx î/A<-toi» f^t/0T0y//iaaTa TuspaToûciv sùSsiai *{Ç>X<JJJ.XI, V.Y\ tó uyîxoç ZYO'JGI zoîi TZIXTOUÇ asï^ov. 5

9 Photius.' bibi. cod. CCXXÍIÍ. Migne s. gr. t. 1Ó3, 837. 6

0 Chrysost. homil. XIV. in epist ad Hebr. p. 819. Ubi sunt, qui dicunt moveri coelum? Ubi sunt qui pronunciant id esse sphaericum? Utraque enim hic sunt sublata. 6

1 Severianus Gabala in mundi creatione, Migne, s. gr. 56, 483: T—poiov Sá ènzi 10UT0, xal o')<j-£p sv XVM Sicopopto asffoXaßeT ttsyt, aécnr), outm; m: eva oi/.ov y.zirjxç ó xùpioç Tov ítócraov, u.érrw Gzzyw z~zd-r,y.z tov oùpxvov, to'jtov x.ai ÙTVzpxvco zx uÜxzx. 6

2 Severianus Gab. in mundi creatione, Migne . . . 452 : HXio; àvaTsXXcùv xxi ij.éXkoiv Súvsiv o

:ry útco Súvsi, áXVe^sWtöv zx TZZOXZX tou oápavoö, zoíyzi si; zx [ioppivà [)Âor

h (OTTTóp ú~á T'.va ToTyov xpu-TÓasvo;, u.t, Gu^X^pouvTojv tùv ùôaTwv Qxrffjx'. ocùtoO tov Spóaov "/.ai zpb/zi y.xzx ßopptvx t/ipv), xoci -/.xzxXxiJ.fixvz'. T/jv àvaToXïiv. 6

3 Kosmas Indikopleustes, ed. Migne, s. gr. t. 88, 117. 6

1 Ugyanaz: I. m. 88, 64, 189. 6

5 Ugyanaz: I. m. 88, 30. 6

6 Procopius Gaza, Migne, s. gr. t. 87, 69 : "Ort Sè KXGX vi fö ùSaTtov etttjjcs

, x.xi oùSsv ècTiv ùtco tt,v yf^ [J.ZOOÇ ùSoctwv 'PMVOV co; UTîèp ffc Q-ZTÙOZÏZXL, 8i)Xov ... Tó Si ùtïo víjv üStop àSriXov, s'íts usTScopov àv7]pT7)Tai Suváiiet tou 0sou. zïzs £7ri TrvsúaaTo; àyzïzxi. 6

7 Pinder et Parthey : Ravennatis Anonymi Cosmographia, Berlin, 1860, p. 628. 6

8 Dicuil, pag. 18, 43. Georg. Pisid. Migne, s. gr. 92, 1474 v. 508 ff. 6

9 Zeller: I. m. Bd. II. S. 2. 7

0 Basilius: Horn. IX. in Hexaem. : „Nihil nostra interest, sphaerane sit terra, an cylindrus aut disco similis, et undique in orbicularem figurám ex aequo detornata, an vallo similis et in medio concava."