A Fővárosi Könyvtár évkönyve 1942
Koch Lajos: Brahms-bibliográfia
133 Das Quartett Br.’ ist ein geniales Werk. Von den lebenden Komponisten ist er der einzige, der Form und Geist der Klassik mit der neuen Richtung vereinigen kann. Helm, Theodor. Wiener Musikbrief : Brahms’ Streichquartett, op. 67. B-dur. 75 = Pester Lloyd 1876. Nr. 306. 4. XII. Kritiker hält die Komposition für kompliziert. Der Genuss des Werkes ist nur dem gewiegtesten Kenner der Quartettmusik möglich. (i. 1.) A Hubay—Popper négyes társulat Brahms-estélye. [Brahms-Abend der Quartett Gesellschaft Hubay—Popper.] 128 = Pesti Napló 1890. I. 11. A Hubay—Popper négyes társulat kamaraestélyét Br. tiszteletére és közreműködésével rendezte. Előadásra került : B-dur vonósnégyes (op. 67.), H-dur zongoratrió (op. 8.), B-dur vonóssextett (op. 18.). — Br. zenéje inkább a mesteri kombinációk, az összhangzó modulációk és ritmikus képletek, mint a közvetlen inspiráció eredménye. Ha támad lelkében egy szép gondolat, azt nem arra használja fel, hogy költői képpé dolgozza fel, hanem zenei algebrai problémákat állít fel. Innen ered fárasztó hatása zenéjének. Tartósan nem képes magával ragadni. Az előadott három műben is észlelni lehetett ezt, mert a sok érdekes részlet és mesteri kidolgozás ellenére is, ez a zene inkább agyunkra, mint szívünkre hat. Die Hubay—Popper’sche Quartettgesellschaft veranstaltete ihren Kammermusik-Äbend zu Ehren und unter Mitwirkung Br.’ Zum Vortrag kamen : Streichquartett in B-dur (op. 67.), Klaviertrio in H-dur (op. 8.), Streichsextett in B-dur (op. 18.) — Die Musik Br.’ ist mehr das Ergebnis der meisterhaften Kombinationen, harmonisierender Modulationen und rhytmischer Formeln, als einer unmittelbaren Inspiration. Wenn seiner Seele ein schöner Gedanke entspringt, benützt ihn Br. nicht dazu, ein dichterisches Bild zu verarbeiten, sondern um musikalisch-algebraische Problemen aufzustellen. Daher die ermüdende Wirkung seiner Musik, welche nicht im Stande ist dauernd zu fesseln. Dies konnte man auch in den drei vorgetragenen Werken beobachten, denn trotz der vielen interessanten Teile und der virtuosen Bearbeitung, wirkte diese Musik mehr auf die Vernunft, als auf das Herz. Krigar, Hermann. Brahms : Quartett (B-Dur, op. 67.) 4647 = Deutsche Rundschau (Berlin) 1876. Bd 9. p. 467. Das neue Quartett ist eine durchweg vornehme Arbeit, die in allen Teilen eine vollständig frei geschriebene Meisterhand bekunden d, schwierigste Aufgaben mit der Sicherheit künstlerischer Lösung spielend überwindet. Schütz, Max. Kammermusik-Soirée : Brahms’ Klavierquartett c-moll, op. 60. 75 = Pester Lloyd 1879. 9. XII. Das Krancsevics Quartett spielte das c-mol! Klavierquartett, op. 60. von Br.’, in welchem den Klavierpart Br. spielte. Auch in diesem Werke zeigt sich Br. als Klassiker im modernen Gewände, der die alte Form mit neuem Inhalt füllt. Das Werk trägt einen tiefernsten Charakter, dessen Hauptstärke weniger in der Erfindung, als in der kunstwürdigen Arbeit liegt. |Sztojanovits Jenő.] Hubay—Popper vonósnégyes társulat Brahms-estélye. [Brahms- Abend der Streichquartett Gesellschaft Hubay—Popper.] 114 = Egyetértés (Budapest) 1890. I. 11. A Hubay—Popper társulat úgy látszik állandósította a Br.-estélyeket, mert évente rendez ilyet. Br. örömmel vesz részt ezeken. Előadásra került: B-dur vonósnégyes (op. 67.), H-dur zongoratrió (op. 8.), B-dur vonóshátos (op. 18.). A B-dur négyes két utolsó tétele ragadta meg főleg a közönséget, a harmadik tételt meg kellett ismételni A zongoratrió érdekes, mint Br. minden müve. Főleg a harmonikus és ritmikus hatások lepik meg a hallgatót, bár a tételek hosszúsága kifáraszt. A B-dur vonóshatos volt a hangverseny utolsó száma, Br.-nak közismerten szép müve. Die Hubay—Popper’sche Gesellschaft scheint die Br.-Abende stabilisiert zu haben, da sie jährlich einen arrangiert. Br. nimmt mit Freude an diesen Abenden Teil. Es kam zu Vortrag: Streichquartett in B-dur (op. 67.), Klaviertrio in H-dur (op. 18.), Streichsextett in B-dur (op. 18.). Im Streichquartett in B-dur ergriffen das Publikum hauptsächlich die beiden letzten Sätze ; der dritte Satz musste sogar wiederholt werden. Das Klaviertrio ist interessant, wie ein jedes Werk von Br. Es überraschen hauptsächlich harmonische und rhytmische Wirkungen den Zuhörer, obzwar die Länge der Sätze ermüdend wirkt. Die letzte Nummer des Konzertes war das Streichsextett in B-dur, ein allgemein bekanntes schönes Werk Br’. 4. Ötösök — Quintette Ambros, A. W. Ein neues Klavierquintett von Brahms op. 34. = Abendpost (Wien) 1875. 30. XII. lAmbrozovics Dezső.] [Brahms h-moll ötöse klarinétra és vonósnégyesre. — Klarinettenquintett in h-moll, op. 115 von Brahms.] 114 = Egyetértés (Budapest) 1892. I. 21. A nagy német mester e müve négy különböző értékű hangulatkép benyomását kelti. Előnyük, hogy nincs meg bennük a Brahmsnál megszokott tudálékosság, hátrányuk, hogy nagyon kevés bennük a változatosság. Legsikerültebb az első és utolsó tétel. A mű második tételében magyaros motívumok vannak. A müvet a Joachim-quar- tett adta elő, a klarinétszólót Mühlfeld Richard meiningeni kamaraművész játszotta. Dieses Werk des grossen deutschen Meisters macht den Eindruck vier Stimmungsbilder von abwechselndem Werte. Ihr Vorteil ist, dass sie die bei Br. gewohnte Pedanterie nicht besitzen, der Nachteil aber ist, dass die Sätze Mannigfaltigkeit vermissen. Die gelungensten Teile sind der erste und der letzte Satz. Im zweiten Satz sind ungarische Motive eingewebt. Das Werk wurde vom Joachim-Quartett vorgetragen, das Klarinetten-Solo vom Meininger Kammervirtuose Richard Mühlfeld gespielt. Brahms-estély. [Brahms-Abend in Budapest] 1891. I. 19. Bq 071/5 = Fővárosi Lapok (Budapest) 1891. I. 20. A Hubay vonósnégyes Brahms hangversenyén Brahms is közreműködött és pedig az esz-dur zongoratrió előadásában. A mű közvetlen hatást gyakorolt. Előadták még a b-dur vonósnégyest, op. 67. és az esz-dur vonósötöst, op. 111., amely itt került először előadásra. Ebben a műben Brahms szárnyaló dallamait virtuozitással szövi és megfelelően illeszti be technikai keretébe.