Csepregi Zoltán: Magyar pietizmus 1700-1756. Tanulmány és forrásgyűjtemény a dunántúli pietizmus történetéhez. Budapest 2000. (Adattár XVI-XVIII. századi szellemi mozgalmaink történetéhez 36.)

Forrásgyűjtemény - 100 forrás

értenek ezzel, akkor olyasvalakit hívnak tanítóul, aki a hallei árvaházban szerzett tapasztalatokat. A kapott összeget megtérítik, mihelyt kilábalnak a nyomorúságból. Kérik, hogy ő járjon közben a külföldi patrónusoknál, s mielőbb küldjön értesítést az eredményről. - A kérelmet ajánlják Domokos Sámuel, Púpos Mihály és Vázsonyi Márton. Rex mansuetus in Sión gratia et donis amplius Reverentiam Tuam impleat, exhilaret aeternumve beare velit! Reverende Domine et in visceribus Iesu Christi Pater intime colende! Binas, nisi fallor, e schola Iaurinensi ad Reverentiam Tuam exaravi litteras,

1 quibus, quid illic inter adolescentes dexteritati meae concreditos praestiterim, perscripsi. Iam autem tunc mihi innotuit me non diu hoc munere functurum, sed scholasticam cum ecclesiastica cathedra commutaturum, et cum hoc fuerit, vicissim litteras me daturum promisi, ut constet, quid Deo cooperante ubivis effecerim. Iaurino Calendis Ianuarii evocatus sum in oppidum hocce Vason, natalem scilicet locum popularis et concivis olim nostri, domini Vasonii. Hic frequentissimus olim fűit coetus constans magna ex parte reformatis simul et papistis, omnibus tarnen in unam convenientibus ecclesiam nostram, scilicet evangelicam. Sed nunc, proh dolor! oppidum recentiorum hostilitatum disturbiis incendio deletum est cum templo, schola et parochiali adeo, ut ne rudera quidem eorum amplius extent. Mox et ipsi homines pesté horrendum in modum saeviente paene absorpti sunt. Superstites ex post [!] pauci cum quibusdam advenis erigere fortassis potuissent ministerium, nisi et iidem, ut natura dissidiosae gentis est, in tres discessissent religionis partes. Quo schismatis scandalo in tantum nostri infirmati sunt, ut de ministro ecclesiae porro intertenendo desperaverint, et nisi alii exstimulassent, florentissimam nuper ecclesiam et praeterea protectionalibus sacrae Caesareae Maiestatis litteris (quod rarum est) munitam

2 excidere pati debuissent. Nunc meo utuntur ministerio, laboro etiam pro salute gregis mei Deo iuvante omnibus viribus non sacris solum concionibus, et quod nunquam memini exercitatum, biblicis lectionibus quotidie bis, sed etiam ut quoad externae tenuitati horum aliqua ratione consulam, quo fine et de salario [...], quoad se erexerint, maiori ex parte remisi. Etiamsi enim ipse ego vix infans sim in christianismo, sum tarnen páter eorum in spiritualibus, quibus pastorum princeps me minimum et ad nihil minus dignum, quam ad arduum hoc et angelicis humeris tremendum ministerium, praeficere voluit. Quare et paterno, hoc est intimo, sincero et ardenti amore studioque providendum mihi esset necessitatibus meorum. Et tentassemus etiam pro virili nonnihil, sed hactenus suspenso esse debebamus animo, quoniam res nostrae inter malleum et incudem versarentur persecutionibus passim agitatis et exercitatis minisque catholicorum nos per Universum terrentibus. Ast quum iam denuo saltem eminus serenior futuri status nostri vultus se offerat, mature proinde prospiciendum duxi de salutari aliquo remedio, quo collapsi dirutae Sionis muri restaurentur fulcienturque, nam eius miserandi venit occasio, desiderantque Sionis cultores eius lapides, eius miserti pulveris Ps. CIL14.15. Sed quo opem imploraturi confugiamus? Quandoquidem vix ulla mansit ecclesia, quae rabiem Mártis aut mortis lue grassantis non sit experta, pleraeque desolatae et ad incitas redactae. Unde supplicantium ecclesiarum missionarii incessanter se invicem infestant [?]. Quod cum ita sit, nos cum praememorato domino Vasonio quum notitiam aliquam cum exteris et aditum ad Vos