Fabó András: Monumenta evangelicorum Aug. Conf. in Hungaria historica III.

IV. Comitatus trenchiniensis - Parsgeneralis

92

IV.

COMITATUS TRENCHINIENSIS.

PARS GENERALIS.

§. 1. Nulli parti Hungáriáé cessit facilius opus reformationis, quam comitatui huic. Paulo ante initiis purioris religionis per fratres bohemos, sibi in Moravia vicinos, lingva et moribus conjunctos, assveti, illucescentem lucem evangelii promti admittunt incolae. Singula fata, quasi conjunctis consiliis, quae proveniebant, idem opus trudebant mox ad perfectionem. Lutherus anno 1535. dextram fraternitatis dictis fratribus exhibuit, recognoscendo veritatem eorundem dogmatum; accessit itaque trenchiniensibus occasio major et libros et doctores recipiendi. Ferdinandus rex multos ex Bohemia et Moravia fratrum ministros ejecit; nostri carentes propter fata belli aliis, tales amplectebantur. Nicolaus Kosztka, multarum possessionum dominus, ut statim subnectemus, amore religionis, a ro- mano catholica diversae, captus, manum protegentem reformatoribus addebat. Episcopus nitriensis, cujus jurisdictio ecclesiastica huc extensa fuit, nulla impedimenta ponere potuit, dum animo in repur- gationem propensus fuerit, imo mature satis ipse eandem veritatem professus. Igitur reformatores facile progrediebantur in exstirpandis superstitionum radicibus. Initia posuit anno 1525. Basilius Modo- nius in Banovicz oppido; sequebantur alii turmatim. Paulus de Hu- nicsova bohemus Drietomam; Georgius bohemus Szoblahoviam 5 Valentinus Otypky Bradnam; Joannes Schindler Beczkoviam; Turman Szelecz, Bierovecz et plures; Óbora Szucsam; Joannes Polák Bolessoviam; Joannes Kulhajka Lúkam, alii alias, infra in suis ecclesiis adducendi, purioribus sacris donabant. Sufficiat nobis protocollorum ecclesiasticorum partium harum testimoniis innixis id cognovisse, ad annum 1561. singulas comitatus trenchiniensis ecclesias sacra tenuisse lutherano-evangelica.

§. 2. Qui oculos reflectit ad civilia fata, facilius cognoscet externi status ecclesiarum hujus comitatus laetam faciem. In duas partes regni Hungáriáé imperium divisum fuit initio reformationis;