H. Hubert Gabriella: A régi magyar gyülekezeti ének (Budapest, 2004)

Függelék

IX. Hebreoru(m) cantus. X. XI, Christianos consueuisse hymnos antelucanos Christo suo canere, Hymm [408:] Et cum ha:c Epistola scriberetur ad Traianum tum adhuc Iohannes antelucam. Euangelista uiuebat, qui fűit superstes usq(ue) ad Traiani tempóra. Occidentales Ecclesiae paulo serius ritum canendi receperunt, id vili. Occidentalis enim sub Ambrosio co(n)tigisse, Augustinus lib. 9, Confess. cap. 6.

9

6 Ecclesia quando testatur. Cum enim Ambrosius a Iustina Valentiniani regis pueri matre cantus recepit persequeretur haeresis suae causa, qua fuerat seducta ab Arrianis, excubabat una cum populo etiam noctu in Basilica, ut ne Arrianis traderetur, ad taedium itaq(ue) subleuandum & fallendum tempus canendi ritum induxit. Sed ego altius repetenda(m) censeo origine(m) Cantus, Hebrei quippe Moysis Eetate, cum in profectione castroru(m) arca(m) faederis tollere(n)t carme(n) suum habebant, Nec sine uenusto carmine illa(m) deponeba(n)t, sicuti uidere est in libro numerorum cap, 10 uersibus ultimo & penultimo.

9

7 Quin etiam elegáns extat canticum Moysis & filiorum IZraél, Exod. 15. uer. I, 2, 3. &c. quo gratias agunt Deo pro uictoria. Extat quoq(ue) Canticum Annas, 1 Reg. 2 uer 1, 2

9

8 &c. Debora & Barac lud. 5 uer. 1, 2, 3, 4. Esaiae, Esa, 12 uer. 5, 6. Ezechiae, Esa. 38 uer. 10. Habacuc, Habac [409:] 3, uer. 2, 3. &c. Ex quibus colligitur ritum canendi in ueteri quoq(ue) populo fuisse receptu(m). Quare no(n) inepte origo cantus ad Deu(m) referetur, qui in ueteri Origó cantus. quoq(ue) populo in die ab initio creationis se carminibus pijs collaudari uoluit. Vide Gen. 4 uer. 21, Vbi Iubal páter canentium nominatur. Et hactenus de origine cantus satis. Sequitur alterum membrum. An cantus in Ecclesijs retineri possint? Quo facilius ad hanc quaestionem respondeatur, tenendum est Cantus duplices esse cantus. duplices. Alios pios & salutares, Alios impios et perniciosos. Pij cantus sunt qua; depromuntur ex psalmis uel alijs libris sacrae py cantus. scripturae. Impij uero sunt qua; non solum non depromuntur ex sacris libris, sed impii cantus etiam manifeste cum illis pugnant, quales sunt, amatorij lasciui, impudici, & libidinosi concentus, De his nemo dubitat quin damne(n)tur 9

6 AUGUSTINUS Aurelius, S.: Confessionum libri 13, lib. 9, cap. 7. 9

7Num. 10, 35-36. 9

8 A szövegben: „1, 22". 335