Ciszterci rendi katolikus gimnázium, Eger, 1878
. 13 11) S. August: Omne quod est, in quantum est, bonuin est. Quest, divers. S3; q. 24. — De nat. boni cap. 3. mondja: „Bationein boni consistere in modo, specie et ordine.“ E szavakat Aqu. Tamás értelmezi: 1. q. 5. a. 5; q. 45. a. 7; 1. 2. q. 85. a. 4. — Máshol : Quod mutatur in melius, non quia movebat, mutatur, sed quia pervertebatur in peius, id est, ab essentia deficiebat. Mutatur ergo quaedam in meliora et propterea tendunt esse: nee dicuntur ista mutatione perverti sed reverti atque eonverti. Perversio enim eontraria est ordinationi. Haec vero, quae tendunt esse, ad ordinem tendunt: quern eum fuerint consecuta, ipsum esse consequuntur, quantum id creatura eonsequi potest. — De morib. Maniekeor. Lib. II. e. 6. n. 8. — Thomas Aqu: Tanto est unumquodque perfectius, quanto est ultimo fini propinguius. 1. 2. q. 106. a. 4. — Bonum in ordine eonsistit. 2. 2. q. 144. a. 1. c. Cum bonum secundum August, in libro de Natura boni cap. 3. consistat in ordine, necesse est, specialem rationem boni considerare ex determinate ordine. 2. 2. q. 109. a. 2. c. Sicut bonum unius euiusque est, ut in suo ordine consistat: ita malum unius euiusque est ut suum ordinem deserat. 2. 2. q. 19. a. 11. — Bonum et malum di- citur secundum ordinem ad finem, vel privationem ordinis. Contr. Gent. Lib. III. cap. 19. — Bonavent: Bonum in creatura dicitur per ordinationem ad finem. Disp. in Lib. II. Sent. Dist. 34. a. 2. q. 2. — Lessius: Batio bonitatis eonsistit in eo, quod omnia secundum suam spéciéin sint congruentia ad finem, ad quern a Deo sunt instituta; qui po- tissimum est, declarare potentiam, sapientiam, bonitatem, et ceteras perfectiones sui Con- ditoris. Sicut enim omnis res dicitur vera ex conformitate ad suam causam exemplarem, ita dicitur bona ex congruentia ad suam causam finalem. Nec refert, quod nomina veri et boni ex hac eonsideratione rebus forte non sint ab initio imposita, et alia etiam ratione res verae et bonae dici possint; nos enim de primaria veritate et bonitate rerum loqui- mur. Considerandum etiam est, unicam in singulis rebus esse veritatem, sieuti est unica species, et unicuin exemplar euiusque, cui res quaelibet conformatur. Est tarnen multiplex bonitas, quia res quaelibet deservit ad multos fines inter se subordinatos, qui tarnen omnes fines ad unum finem ultimum, nimirum glóriám Dei, reducuntur. Praecipua tarnen bonitas rerum, a qua potissimum bonae dicuntur, est ex ordine et congruentia ad finem ultimum. Quo enim quaelibet res magis valet ad perfectiones divinas declarandas, eo est praestantior et entitative melior. — De perfectionib. moribusque divinis Lib. VI. cap. 4. n. 30-31. 12) Lásd: Ern. Müller. Theol. Mor. Lib. II. pag. 90—93. az ellenvetések czáfolatával együtt. Minthogy a rósz kútfejének fejtegetésére nem bocsátkozám ki értekezésem szövegében, azért kihagyom a theodiceai részben azon pontot is, mely szerint az emberi tettek anyaga magában véve .jó, csak a parancs következtében leszen rósz az emberi akaratban....... egyébiránt ezen okoskodás megoldható értekezésem 7. lap 1. pontja szerint is. 13 ) S. Ambros: Definitione enim honi malitia deprehenditur. Lib. de Isaac et anima c. 7. — S. August: Cognitio sumnii mali sine cognitione summi boni homini con- tingere non potest. — De duab. animab. c. 8. n. 8. — Thom. Aquin: unum oppositorum cognoscitur per alterum, sicut per lucem tenebrae, unde et quid sit malum, oportet ex ratione boni aeciperc 1. q. 48. a. 1. c. — Malum non est per se cognoscibile, quia de ratione mali est, quod sit privatio boni- et sic neque definiri, neque eognosci potest, nisi per bonum. 1. q. 14. a. 10. ad 14. n) S. August. Enchirid. cap. 14. — Thom. Aqu. Summa Theol. 1, q. 48. a, 3. — S. Bonavent. In Lib. II. Sent. Dist. 34. a. 2. q. 3. — Salvator Tongiorgi: Instit. Philos, in Compend. red. Oeniponti. 1867. pag. 126. •'“) Basil. M. Non subsistit sicut animal, iniquitas, usque illius essentiam subsisten- tem possumus dicere. Nam malum boni privatio est. Homil. Quod Deus non est auctor mali. S. Ambros: Quid est malitia, nisi boni indigentia. Ex bonis mala orta sunt. Non enim mala sunt nisi quae privantur bonis. De Isaac, et anima. c. 7. n. 60. Malitia nihil est. De fuga saeculi. cap. 4. n. 24.
