ARHIVSKI VJESNIK 3. (ZAGREB, 1960.)

Strana - 437

DISKUSIJA — PRIKAZI — RECENZIJE Đorđević dr Miroslav, SAVREMENI PROBLEMI ISTORISKE NAUKE Beograd 1959. izd. Kultura U vrijeme kada se u našoj zemlji sve življe i intenzivnije razvija rad novoosnovanih posebnih Savjeta ža naučni rad, kada se njihovom inicijativom pokreće sve šira diskusija o cjelokupnom kompleksu problematike organizacije naučnog rada i, konačno, u jeku rada na redigiranju petogodišnjih planova naučno-istraživačkog rada (saveznog i republičkih) ova je knjiga dr M. Dorđevića zaista dobro došla. Ona u širokom rasponu otvara napokon, toliko potrebnu, javnu diskusiju o problemima razvoja historijske nauke kod nas. Nakon kraćeg uvoda autor je svoja izlaganja iznio u pet poglavlja. U prvom poglavlju (str. 11—25) riječ je o klasnoj suštini »distance« u historijskim izučavanjima; u drugom se (str. 67—84) razrađuje pitanje o perspektivama razvitka naše historijske nauke, a u petom, i zadnjem poglavlju (str. 85—103), obrađuju se problemi savremene organizacije historijskih istraživanja. Kao što je i logično autor se dotiče i niza problema arhivske službe, jer od njihova tretiranja i rješavanja također zavisi napredak i uspjesi historijske nauke. Ti nas problemi naročito zanimaju i na njih ćemo se posebno osvrnuti na ovom mjestu. No, svakako će i za čitaoce »Arhivskog vjesnika« biti od interesa da prethodno ukažemo i na neka — opća načelna pitanja iz domene historijske nauke koja dr M. Đorđević posebno akcentuira. Tako prije svega: pitanje klasne uslovljenosti i ograničenosti i najnaprednijih dostignuća buržoaske nauke, zatim pitanje teorije distance u našoj buržoaskoj nauci. Svakako je dobro da se ova pitanja naglase pa razvije o njima življa i sve konkretnija diskusija, uključivši, konačno, i razvoj ozbiljne, principijelne i konstruktivne kritike, koja nam u priličnoj mjeri nedostaje, a često i sasvim izostane. To više što se i kod nas ponegdje javljaju teze o tobožnjoj deplasiranosti pojma »buržoaska nauka«, što ' se ponegdje govori kako je glavno da je netko školski kvalificirani »historičar« koji je završio, odnosno izučio »ceh«; što se počesto zanemaruje pitanje idejnih i metodoloških pozicija i pristupanja naučnoj problematici, što se šira organizacija naučnoistraživačkog rada i nekih »najviših« naučnih ustanova ograničava na tematiku srednjovjekovne historije, a stvarne naučne kritike gotovo i nema bilo zbog zavisnosti mlađih kadrova o starijima bilo zbog prožimanja »kritike« ličnim momentima umjesto stvarnim problemima i kostruktivnim pobudama, itd.