Bács megyei püspöki körlevelek, 1936

7

11. His anteactis Excmus ac Rev mus Episcopus invocat Spiritum Sanctum et Synodus decantat totum hymnum „Veni Creator Spiritus".

12. Nunc Promotor Synodi 111 mus ac Rev. mus D. Blasius Rajié, Vicarius Generalis, Proto- notarius Apóst, parochus in Subotica ad St. Rochum, refert de Constitutionibus dioecesanis sequens Memoriale authenticum:

Excellentissime ac Reverendissime Domine Episcope!

Illustres, Electissimi Patres Synodales!

Vetustissima nostra Archidioecesis Colo- censis et Bačiensis vicissitudinibus temporum nuper, novis limitibus Regni Jugoslaviae positis, in duas partes est divisa, quarum maior, tam extensione, quam numero fidelium, ditioni regni Jugoslaviae subdita est.

Decreto vero Sanctae Sedis Romanae regio haec Administrationi Apostolicae providenda Vestrae Excellentiae Reverendissimae concredita est. Et ecce iam quatuordecim anni, ex quo vitam sui iuris degit, novisque in novis adiunctis, numerosis ac non exiguis premitur indigentiis.

Iamvero Ecclesia in modum corporis organici, constituta salutem aeternam hominum spectans, ad quem finem est ipsa destinata, vias eligit continue et media apta prospicit et adplicat, indigentiis proportionata.

Itaque omnium nostrum consensus instanter urgebat, ut vetera restaurarentur et nova quae videntur esse necessaria, etiam instituerentur.

Traditiones nostras antiquas servare volumus easque tamen novis temporum rerumque adiunctis accommodare studemus. Hac, nova nostra statuta, intentione procreavimus.

Procul a nobis, ut Sacris Canonibus alium, quam Sancta Mater Ecclesia habet, sensum imputemus, aut eosdem diverse interpretemur

In his nostris Statutis Dioecesanis adduximus sacros Canones, qui hic et nunc sunt actuales, ad confirmanda iisdem Statuta nostra, quibus inseruimus et pro legibus particularibus nostris habuimus normas, quae in Canonibus Officio Ordinarii relinquuntur; normas, inquam, singulares, quae in Codice Juris Canonici qua specialia adiuncta, Ordinario loci concreduntur ferenda his vel similibus verbis: „Ordinarii opportune, editis peculiaribus instructionibus .. . negotium ordinandum curent." (Can 1519. § 2.). Vel: „Secundum usum ab Ecclesia probatum, vel a proprio Ordinario praescriptum " (Can. 470 §. 1.). Vel: „Secundumprobata statuta dioecesana aut laudabiles consuetudines." (Can. 471. § 4.)

Quae omnia hucusque in Statutis Dioecesanis, in litteris Circularibus praescripta, ex traditione recepta, in usu versantur;

nunc autem in Codice Dioecesanorum Statutorum Primae Synodi Bačiensis pro agendi norma collecta

publicantur.

Notatu dignum censemus, Archiepiscopa- tum Colocensem et Bačiensem, quamvis pars eiusdem potior quidem in Jugoslavia sita, jurisdictioni Administratoris Apostoliéi sit credita, de iure tamen indivisum consistere et adhuc perseverare.

Statum iuris nec antea attingebat modus, quo praesul Ecclesiarum Colocensis et Bačiensis canonice unitarum brevitatis causa: „Archiepi- scopus Colocensis" ipsaque Archidioecesis: „Archiepiscopatus Colocensis" nominabatur:

nec nunc derogat statui iuris genus loquendi, quando in paginis Codicis huius legitur: „Dioecesis Bačiensis";

non enim hisce tangitur quaestio iuris, solummodo designatur pars Archiepiscopatus Colocensis et Bačiensis, quae Administrationi huic Apostolicae subest.

Statuta in hoc Codice spectant ad Clerum, qui in regione Bačiensi officiis fungitur ecclesiasticis.

Statutis his conficiendis praesente, operante et duce Excellentia Vestra iam per octo annos Coetus Consultorum adlaborabat, eaque in suis conferentiis praesynodalibus pertractabat.

Omnia proiecta a Coetu Consultorum, in pagellis Actorum Administraturae Apostolicae Bačiensis publicata et omnibus sacerdotibus huius regionis ad manus tradita erant, ita, ut unusquisque suas observationes tempore facere et declarare potuerit.

Porro: antequam Coetus Consultorum ad sessionem congregaretur, ordo et obiecta sessionum subsequentium praevie in Coronis sacerdotum districtualibus proposita sunt, ut omnibus nobis notum est, et propositiones in iis libere expetitae.

Imo etiam Commissiones iuxta praescripta Canonum Codicis Iuris Ecclesiastici per singulos decanatus tempore constitutae sunt, quarum erat, res in Synodo tractandas parare, revidere eisque postulata sacerdotum inserere.

Proiecta statutorum, omnibus sacerdotibus nota fuere omnibusque occasio data est, cunctas quaestiones liberae disceptationi in sessionibus praeparatoriis subiicere.

Insuper: Omnes observationes, etiam in sessionibus Commissionis Centralis revisioni subiectae sunt; imo etiam in ultima sessione Coetus Consultorum determinatas esse haud ignoratur.

Statuta itaque a nobis pro legibus particularibus acceptata, in uno libro — ecce habetis illum — congesta sunt et liber: Codex Statutorum Primae Synodi Bačiensis nominantur et disposita sunt secundum 5 libros Codicis Iuris Canonici cum iisdem titulis et obiectis redacta.

Primus quidem liber agit de constitutionibus generalibus; Secundus vero de personis cleri utriusque et de laicis; Tertius autem liber continet leges particulares de rebus, de admi-