Hat (hét) nemzedék. A Manno család története - Budapest Történetének Forrásai 12. (Budapest, 2015)

Függelék

τους ή στις επιχειρήσεις των εγχώριων ή αλλοδαπών εταίρων του. Τα αγόρια Manno όμως έκαναν, και οι δύο, νομικές σπουδές που τους προετοίμαζαν για μία υπαλληλική σταδιοδρομία: ο János στο συντομότερο πρόγραμμα σπουδών του Sárospatak, ο István όμως σε πανεπιστημιακό επίπεδο. Πιθανώς οι κηδεμόνες, έμποροι και οι ίδιοι, ακολούθησαν τις βουλές του πατέρα, ο οποίος είχε απαγορεύσει την πώληση του σημαντικόερου στοιχείου της κληρονομιάς - του ακινήτου. Το εισόδημα από τα ενοίκια, που ήταν προορισμένο να εξασφαλίσει τη διαβίωση των τεσσάρων αδελφών, ήταν ανεπαρκές για την ίδρυση εταιρίας. Και η σχολική σταδιοδρομία των δύο αγοριών: οι συχνές αλλαγές σχολείων, η απασχόληση φροντιστών και παιδαγωγών, θυμίζει επίσης τη σχολική εκπαίδευση των ευπατριδόπαιδων, μολονότι η οικογένεια Manno δεν έλαβε ποτέ τίτλο ευγενείας. Μήπως ο πατέρας ή οι κηδεμόνες απλώς προεξόφλησαν μία οικογενειακή στρατηγική που έγινε η χαρακτηριστική των Ελλήνων εμπόρων της Πέστης μερικές δεκαετίες αργότερα;

Και η μόρφωση της Zsófia ακολούθησε πιο πολύ το δρόμο των «ευγενών δεσποινίδων» παρά εκείνο των αστών. Από τις απολογιστικές εκθέσεις προκύπτει ότι μαζί της ασχολήθηκαν διάφοροι δάσκαλοι - καθηγητές γλώσσας και ιχνογραφίας - και δαπανήθηκαν ιδιαίτερα μεγάλα ποσά για τα μαθήματα πιάνου της. Αυτές οι δαπάνες εμφανίζονται ακόμα και στις εκθέσεις του τελευταίου έτους, 1827, δηλαδή συνέχιζε τις σπουδές της ακόμα και στο 23° έτος της ηλικίας της, ίσως και αργότερα. Μόνο εικασίες μπορούμε να κάνουμε για το ποια κίνητρα κρύβονταν πίσω από αυτήν την πολύπλευρη εκπαίδευση. Μήπως η ελπίδα ότι, έτσι - με τη βοήθεια, βέβαια, και της σημαντικής προίκας και του τακτικού επιδόματος - θα ήταν πιο εύκολο να παντρέψουν την αρρωστιάρικη κοπέλα που είχε και σωματική βλάβη;21 Αλλά οι κηδεμόνες ήταν γενναιόδωροι όχι μόνο προκειμένου για τη μόρφωση της κοπέλλας αλλά και στον ιματισμό της: οι σωζόμενοι λογαριασμοί μαρτυρούν για αγορές υφασμάτων από μαλλί μερίνο, βατίστα, μετάξι και ταφτά. Η Zsófia ήταν συγχρονισμένη με την μόδα.

21 Απαντώντας στα παράπονα της Επιτροπής Ορφανών, οι κηδεμόνες δικαιολόγησαν τα έξοδα των ιαματικών λουτρών με την αρρωστιάρικη φύση της κοπέλας. Σχετικά με τις αντιρρήσεις της Επιτροπής οι κηδεμόνες επαναλάμβαναν πολλές φορές ότι η λόγω της κακής κατάστασης της υγείας των κληρονόμων προέκυψαν πολλές έκτακτες δαπάνες και ενίοτε, για την κάλυψή τους, χρειάστηκε η ανάληψη δανείου. Ο γιατρός της οικογένειας ήταν ένας από τους πιο διάσημους γιατρούς, ο Sebestyén Rumbach, ο οποίος αργότερα έγινε ο αστίατρος της πόλης. Το 1821 η κατάσταση της Zsófia έγινε αφορμή σοβαρών ανησυχιών, για αυτόν τον λόγο ο κηδεμόνας της, György Macsó την πήγε στην Βιέννη σε ιατρικό συμβούλιο. (Την προσοχή της άγρυπνης Επιτροπής δεν τη διέφυγε ούτε το γεγονός ότι για την επιστροφή επέλεξαν το μακρύτερο δρόμο προς το Pozsony. Ο κηδεμόνας έδωσε την εξήγηση, ότι αυτό έγινε για να πάρουν μαζί τους για τις διακοπές τον János που σπούδαζε εκεί.)

20