Hat (hét) nemzedék. A Manno család története - Budapest Történetének Forrásai 12. (Budapest, 2015)

Függelék

πολύ συντομευμένα και εστιασμένα στις τρεις πρώτες γενεές, σε διάφορα περιοδικά και χωριστούς τόμους.2

* * *

Όπως γίνεται φανερό και από τον πρόλογο, η οικογενειακή ιστορία που ακολουθεί βασίζεται σε δύο διαφορετικές πηγές.

Όσον αφορά τις πρώτες τρεις γενιές για αυτές μας έμειναν τα λεγάμενα «σκληρά στοιχεία», δηλαδή αποσπάσματα ληξιαρχικών πράξεων, πιστοποιητικά, λογιστικά έγγραφα, καταγραφές κληρονομιών - με μία λέξη, διαφορετικά έγγραφα και επίσημες σημειώσεις, οι οποίες ως ένα βαθμό μας φωτίζουν σχετικά με τους πιο σημαντικούς σταθμούς της ζωής των μελών της οικογένειας, τις συνθήκες διαβίωσής τους, το περίγυρό τους - όμως δεν είναι οι καταλληλότερες για να γνωρίσουμε την προσωπικότητά τους και το σύστημα των αξιών τους. Ο ιστορικός, για να εξάγει συμπεράσματα προς αυτήν την κατεύθυνση, μόνο εν μέρει μπορεί να βασισθεί στις σωζόμενες προσωπικές πηγές όπως μερικές ιδιωτικές επιστολές ή το κείμενο της διαθήκης.

Για την τέταρτη και Πέμπτη γενιά της οικογένειας Manno, κύρια πηγή είναι τα απομνημονεύματα (καθώς και σημειώματα στο ημερολόγιο ενός φίλου της οικογένειας). Αν και ελλείψει «σκληρών στοιχείων» οι διαφορετικές φάσεις της ζωής τους μένουν στη σκιά, μαθαίνουμε πολύ περισσότερα για τον τρόπο σκέψης, τα συναισθήματα και τις αξίες των μελών αυτής της γενεάς. Δεν είναι σκοπός μου να παρουσιάσω3 εδώ την πλούσια φιλολογία της ψυχολογίας της μνήμης, θα ήθελα απλώς να σας υπενθυμίσω ότι τα στοιχεία της κατασκευής και της αναπαράστασης, έρχονται να ενισχυθούν από το γεγονός ότι τα απομνημονεύματα αυτά γράφτηκαν ομολογουμένως για τους απογόνους. Στο λογοτεχνικό αυτό είδος, σαν γενικό χαρακτηριστικό, κυριαρχεί η - συχνά νοσταλγική — περιγραφή των παιδικών και νεανικών χρόνων, ενώ σχετικά με την ώριμη ηλικία παίζει υπερβολικά μεγάλο ρόλο η λήθη ή, ενδεχομένως, και η αποσιώπηση. Σχετικά με τις τελευταίες, συνήθως, μόνο υποψίες μπορούμε να έχουμε,

2 Vera Bácskai: Η καθημερινή ζωή μιας οικογένειας εμπόρων της Πέστης στις αρχές του 19ου αιώνα βάσει των απολογισμών των κηδεμόνων. In: Memoria rerum. Μελέτες προς τιμήν του Péter Bán. Επιμέλεια: Teréz Obomi - László A. Varga Έκδοση: Eger, 2008. 13-24 (ουγγρικά).

Vera Bácskai: Ασυνήθιστη ελληνική σταδιοδρομία. Η ιστορία της οικογένειας Manno. In.: Η συσσώρευση κεφαλαίου. Ιστορικές μελέτες προς τιμήν του György Kövér. Επιμέλεια: Károly Halmos και άλλοι. «Századvég» Έκδοση: Βουδαπέστη, 15-25 (ουγγρικά).

Vera Bácskai: Οι σταθμοί των συνθηκών κατοικίας μιας ευκατάστατης αστικής οικογένειας της Πέστης. «Budapesti Negyed»,63. (2009) 65-81.

3 Βλέπε σύντομη σύνοψη: Gábor Gyáni «Ανάμνηση και προφορική ιστορία» Στο: Emlékezés, emlékezet és a történelem elbeszélése. [Ανάμνηση, Μνήμη, και αφήγηση της Ιστορίας.] Εκδ. Gábor Gyáni, Εκδοτικός οίκος: Napvilág, Βουδαπέστη, 2000, 128-144 (ουγγρικά).

10