Dr. Kocsis Lénárd: A Pannonhalmi Főapátsági Szent Gellért Főiskola évkönyve az 1942/1943-I tanévre
Dr. Radó Polikárp: Nyomtatott liturgikus könyveink kézírásos bejegy-zései
Quod dicat firmiter. Per actis die : Quod deus coniungat homo non separat (!) et ego auctoritate domini nostri Jesu Christi et auctoritate beatorum apostolorum petri et pauli et auctoritate sancte . . . ecclesie et auctoritate facerdocij qua fungor folennizo matrimonium inter vos in forma ecclesie contractum. In nomine p(atris) et f(ilii) et l(piritus) f(ancti) a(me)n. cautelam habere. Der Almechtig got geb euch geleite in difzem Sacrament defz elichen ftandes czu euer fzelen fzelikaith.» A házasság kiegészítő ritusa a középkorban a házasságot követő napon, mikor a házasság bevégzését már föltételezik, a menyasszony bevezetése a templomba: «Introductio sponsae», vagy «novae nuptae». A XVI. század elejéről megtaláljuk ezt a pécsi használatra írt bejegyzésekben, melyekből a keresztség és a házasság szertartását közöltük. A szöveg ez : 16 6 «Sponsae introductio. (Ps. 66.) Versus supra Saluam fac ancillam. Omnipotens sempiterne deus, creator cellj et terre, qui omnia de nihilo creastj, quique Adam prothoplastum de limo terre formasti et Evam ill j in adiuorium dedistj et benedixisti eis dicens Crescite et multiplicaminj et replete terram, ne respicias ad peccata nostra sed fidem et celestia bene + dicere digneris hanc famulam tuam cum maritho suo et da eis fecunditaiem sobolis et de rore celj aque (!) de pinguedine terre hübundantiam (!) et benedic eis tarn in domibus, quam in agris et vbique in iumentis et pecoribus omnique possessionj rerum benedic et per duc eos in omnj pietate in castitate et morum honestate et timore dej ad vitam eternam per Christum Dominum nostrum. Amen. Hic porigae (!) stolam : Ingredere in domum dej, adora filium virginis, qui tibi fecunditatem prolis tribuere et te benedictionibus suis adimplere dignetur. per d. n. J. Ch. mediatorem dei et hominum. Qui cum patre et spiritu sancto vivit et regnat Deus in seculla seculorum. Amen. Et benedictio Dej patris -j- omnipotentis et filij et spiritus sanetij descendat et maneat semper tecum. Amen.» 16 7 A keresztség kiegészítő ritusa az anya bevezetése a templomba : magyarul az «egyházkelő» máig is megmaradt szokása. Nem egy bejegyzésben találkozunk ezzel a szokással ; kétség16 6 42. szám, kézírásos toldalék, fol. 4—4', IV. kéz. 18 7 69. szám, fol. GGCLXI' is van bejegyezve egy «Introductio sponse noue».