Borsodi Levéltári Évkönyv 3. (Miskolc, 1980)
Kállay István: Kossuth ügyvédi évei Zemplén megyében, 1824-1832
Verum reposui ad 1- um. Permissivum et a beneplacito solummodo ac tacito dum et quando (li)bere retractando consensu meo dependentem hunc usum qui ab adverso . . . gatur in hoc maxime objecto, - Juri meo originariae proprietatis de . . . nullatenus posse. Aqua fontium, gratuito naturae beneficio porrecta, tale do . . . est, a cujus participatione concives prohibere duram certe sapere (sa)nitatem hinc haustus aquae vel e puteis in interioribus . . . hortorum partibus structis, omnibus moderate hac humanitatis (con)cessione utentibs passim über concedi solet prout concessionis in ipso oppido S.A. Ujhely plurima sunt exempla, quin alicui unquam incidisset proprietarii Jus privatum in quaestionem sumere aut vero eundem violenter impedire, si sint necessitatibus aut externo decori convenienter quampiam in externa taliter usuati putei forma mutationem instituere voluerit. Lex humanitatis et regula convenientiae socialis jubent usum similium gratuitorum naturae beneficiorum concedere, verum si modo originario privativa proprietas demonstrata existat. Aeterna livet sit memorata concessio nihil peculio detrahit, tanto vero minus casu in praesenti, quod privativam hanc proprietatem respectu questionati putei a tribus generationibus sempter libere et promiscue exercitis vetationibus et pignorationibus familia mea illaesam conservaverit. Reposui ad 2- um. Quod ad repurgationem putei hujus communitas etiam concurrerit, hoc Jus potius meum confirmat, quam debilitat, haec enim tacita est reciprocitatis obligatio in obligationum bilateralium illa regula „do ut facias” fundata, dum ego moderate hoc beneplacito utentibus usum haustus aque non denegavi, in vicem precariae humus et a beneplacito meo pendentis participationis Communitatem tacita mansit obligatio in repurgatione ejusdem putei me adjuvandi. Caeterum et adhunc ad 3- um punctum insuper obvertebam, quod Comitatus Zempliniensis determinatio actis repositionalibus sub P. adnexa, magistratibus et primoribus loci injungit, ut e respectu sanitatis publicae et politialis ordinis, puteorum sive ii publici, sive privatorum sint, curam habeant, dentque operam ut alveus puteorum in statu mundo conservetur, uliginosae vero circumferentiae exsiccentur. Jam vero frequenter accidit, quod parentes mei ipsaque ego, procul Ujhelyino habitando, saepe solerter quaestionetum puteum haud conservaverimus, dum itaque casu in simili primores loci puteum eundem repurgari, aut vero ex indultu Vicecomitis uliginosam circumferentiam lithostroto sterni fecerunt. Non derogarunt Juribus meis verum unice effectum determinationis sub P. ex incumbenti sibi munere procurarunt. Memoravi denique, quod Pars I. Nobilis Stephanus Dienes nullum actuale in oppido Ujhely ne dicam liberum, sed ne taxale quidem proprium possessorium habeat Jure itaque muratam putei mei crepidinem violenter disiiciendi inter cunctos duodecim circiter millium Ujhelyienses Incolas, idem Nobilis Stephanus Dienes, — etiamsi quaestionatus puteus effective communis fuisset, minimo gaudeat. Siquidem respectu illius nullo actuali quoad territorialia oppidi Ujhely beneficia possessorii Jure gaudentis, vel id me demonstrasse suffecisset, quod quaestionatus puteus in territorio oppidi Ujhely existat accedit Quod elevatio crepidinis, quae praeexercitum quaestionati putei etiamsi per inconcessum communis esset usum nullatenus immutaverit, siquidem facto hocce liber aquam haurientium ad eundem accessus impeditus haud fuerit, id vero ne pecora ex ipso fonte absque scapio adaquentur, e respectu sanitatis publicae - ne item per strepitosam cum tuditibus loturam mea, non minus ac vicinorum quies intolerabili servituti subjiciatur, e respectu politiae urbanae impedire Casum etiam in illum integrum mihi fuisset si quaestionatus puteus non privativam meam, communem tamen cum caeteris proprietatem constitueret. Postremo, etiam si puteus indubie communis esset, casu tamen atiam in isto respectu conservationis ejus tanto me ad minus Jure pollere, quanto reliqui pollent certum est. Consequenter violentam muratae crepidinis disjectionem barbaram non minus ac violentam turbationem sapere dubium non recipit. His aliisque per decursum litium harum politicarum uberius deductis et comprobatis rationum momentis haud attentis procendentia Judicia cum gravi Juris mei praejudicio quaestionatum puteum pro communi declararunt, pro parte Spectabilis Sámuélis Képes contra me repositionem adinvenerunt. Nobilem vero Stephanum Dienes ab actionali onere absolutum pronunciarunt, nullam aliam latae Juribus meis nimis praejudiciosae Sententiae rationem assignando quam quod probae meae probis partium adversarum praetensive (dicte) sint. Quamvis tamen lata hac Judiciaria Sententia repositione (ceciderim, in) singulari tamen exemplo in expensis convicta non exstiti. In hoc rei situ proprietate mea primitivae putei actionalis structurae innixa continuoque exercitio repetitis formae et externae sturcturae mutationibus, arbitrarie erectis cincturis aedificandi et contra violentiores in lotione et aquatione attentatas usurpationes exercitio privativi dominii usu firmata per precariam ab indultu meo pendentem permissivum usum elidi nullatenus queunte, sed nec in usu communis actionalis putei 96
