Antall József szerk.: Orvostörténeti közlemények 57-59. (Budapest, 1971)

KISEBB KÖZLEMÉNYEK — ELŐADÁSOK - Hrabovec, Ivan: A növénytan tanítása a nagyszombati egyetem orvosi fakultásán

meg, és a flóramű kinyomtatásáról is gondoskodott. Igen ösztönző volt Lumnitzer munkásságára Clusius. Örömmel kereste fel 200 év múlva azokat a lelőhelyeket, melyeket Clusius egyes termőhelyeknél felsorolt. így találta meg Dévény és Hainburg között Clusius ötödik szegfűjét, melyet Caryophylleus V. alba et laciniata flore, Dianthus virgineus L.-nek gondolt, de ezt a növényt Wiesham Dianthus Lumnitzeri néven nevezte el, és így vezette be a botanikai szakiro­dalomba. A nagyszombati egyetem Budára helyezése a természettudományok, főleg a botanika fejlődésére nagy hatással volt, a mai Szlovákia részére veszteséget jelentett. A következő időszakokban a budai, majd a pesti egyetem tanárai, később a növendékek is a Kárpát-medence egész területén, így a mai Szlovákia területén is végeztek florisztikai kutatásokat. Az viszont leszögezhető, hogy az alig-alig meginduló flórakutatásnak két jelentős helyi flórája jelent meg a mai Szlovákia területén. Zusammenfassung In der Einleitung wird über die Vorträge der Philosophia Naturalis an der Philo­sophischen Fakultät der Tyrnauer Universität berichtet. Im Jahre 1675 war Martin Cseles (1641-1709) Professor, im J. 1676 Franz Meleghy (1636 — 1705), im J. 1677 Karl Schretter (1644—1717), im J. 1679 — 1700 Martin Szentiványi (1635 — 1705), dann Michael Hoffmann (1724—1794). M. Szentiványi ist der Autor eines encyklo­pädischen Werkes: "Curiosa et selectiora variarum" welches in den Jahren 1689 — 1702 herauskam. Der Autor fasst die Erkenntnisse der Historie, der Naturwissen­schaften, der Technik und der Wirtschaft zusammen. Im Jahre 1774 wurde Mathias Piller (1735 — 1788) zum Professor der allgemeinen Naturwissenschaft ernannt. Er ist der Autor des ersten Lehrbuches für Naturgeschichte für Mittelschulen (1775) mit dem Titel "Elementa históriáé naturalis". Das Lehrbuch besteht aus drei Teilen: Zoologie, Botanik und Mineralogie. Mit der Entstehung der Medizinischen Fakultät an der Tyrnauer Universität würde die Entwicklung der Naturwissenschaften gefördert. Eine von den fünf Lehrstühlen der Medizinischen Fakultät war der Lehrstul für Botanik und Chemie. Die Botanik wurde im Sommersemester in fünf Stunden pro Woche vorgetragen. Zum ersten Professor wurde Joseph Jakob Winterl (1739 — 1809) ernannt, der sich für die Entwicklung des genannten Lehrstuhles Verdienste erworben und im Jahre 1771 den Botanischen Garten gegründet hat. Professor Winterl hat auch einen grossen Verdienst daran, dass fünf Absolventen •der Medizinischen Fakultät Dissertationsarbeiten über Botanik schrieben. Im Schul­jahr 1773—1774 absolvierte Zigmund Horvatovsky (1746—?) gebürtig aus Bartfeld. Seine Dissertation "Flora Tyrnaviensis" ist die erste lokale Flora in Ungarn. Er benützte das Linné-System und beschrieb zwei neue Arten Dactylis glomerata, subsp. polygama und Epilobium parviflorum. Im Schuljahr 1775—1776 absolvierten Johann Daniel Mauksch (1749—?) aus Käsmark, welcher eine „Dissertatio inauguralis medica de partibus plantarum" über die Physiologie und das Vermehren der Pflanzen schrieb. Ignaz Valentin Kotzi <1747— ?) gebürtig aus Nagyvárad unterschied in seiner Dissertation "De generibus

Next

/
Oldalképek
Tartalom