Waldstein, Francis – Kitabiel, Paul: DESCRIPTIONES ET ICONES PLANTARUM RARARIORUM HUNGARIAE VOL. 1. (1800)
9.6 RADIX bi-triennis, fimplex, perpendiculariter in terram penetráns, faepe ultra duos pedes longa , digitum auricularem , faepius indicem craifitie aequans , fuperne, a vetuftis petiolis, fibris fufcis barbata, extus nigro- fusca, intus alba. CAULIS erectus, folitarius, quadripedalis aut orgyalis, raro brevior, faepe digiti auricularis craífitie, teres, fubftriatus , rore cano tectus , eoque deterfo nitidus , inferne indivifus rectus , fuperne alternatim ramofus 8i flexuofus , tarnen etiam in vaginis infra ramificationem pofitis rudimenta ramorum recondens, quae, dum caulis forte truncatur, in vicem hujus ad eamdem prope altitudinem excrescunt. Rami itidem teretes, ad angulum acutum erecti, elongati, umbellam primariam excedentes. FOLIA ra die alia una cum petiolo femipedalia aut pedalia, tri-quadri pinnata: foliolis circiter pollicaribus , linearibus, acutis, apice fusco - rubris , fubtus fubcarinatis, fupra fubcanaliculatis , craffis, rigidiusculis : Petioli ííriati, purpurascentes , inter pinnas angulati, infra has teretiusculi, fubcompreifi, bafi dilatati in vaginam amplexicaulem, rigidam, fupra hanc recurvati, ut folia horizontaliter pateant, terraeque incumbant foliolis erectis. Folia caulina fimilia quidem radicalibus fed minora d' verfus ramos adhuc magis decrescentia , minusque compofita , fere tantum bipinnata , fuperiora fimpliciter pinnata: Petioli breves aut nulli; vaginae, quae in pofteriore cafu pro petiolis funt , craifae , rigidae , amplexicaules. Ad ortum ramorum inferiorum folia faepe tantum ternata funt; fuperiores ramos autem iiipant vaginae aphyllae, acutae, acumine recurvo inftructae, quales etiam pedunculos umbelliferos amplectuntur in ramis. UMBELLAE duae-tres in iingulo ramo, diftantes: radiis valde inaequalibus, 1—3 pollicaribus, rectis, teretibus, ftriatis, fenis aut feptenis in umbella univerfali, quinis in reliquis. Horum unus alterve non raro longior evadit umbellam proferens, ut adeo hoc in cafu umbella prolifera fit. Umbeilulas denfae, planiusculae , pedicellis brevibus. INVOLUCRUM univerfale in umbella primaria mono - feu diphyllum, lineare, acutum, patens vel recurvum, radiis multo brevius, in reliquis nullum; partiale polyphyllum, lineari-fabulatum , umbellula brevius. Perianthium proprium quinque dentatum , minimum. COROLLA uniformis, flava: petalis aequalibus, integris, acutis, incurvis. STAMINUM filamenta capillaria, petalis, ut funt involuta, longiora, pallide flava; Antherae fubrotundae, flavae. PISTILLI germen oblongum, fubcompreifum, itriatum, bafi adtenuatum; ityli breviflimi; Itigmata obtufa. SEMINA fusca, obovata, apice emarginata, comprefla , hinc convexiuscula , lineis tribus aut quinque elevatis notata, cincta margine latiusculo craíliusculo, nec membranaceo. Tota planta nuda, cum teritur, gravem refinofum odorem fpirat; fauciata vero fuccum lacteum, flavescentem , viscidum, amaruni , in refinam flavam exficcandum fundit. Odore , fucco lacteo in refinam inducando , S< partium fructificationis ftructura, proxime accedit ad P. officináié, cui involucrum pariter fubnullum , feu tantum mono-aut diphyllum in umbella primaria elt. Non raroaltero anno necdum fructificat, quo in cafu in tertium usque perdurat; fructu autem femel perfecto emoritur, caule arido per integrum annum perfiliente. Crescit in clivis arenofis Peftini, ad Gödöllő, Száda, Vörös-Egyház, alibique, fpectabilem altitudinem, obradices profuncliífime penetrantes, etiamficciílima aeftatenanciscens. Floret ab Augufto in Octobrem.
